схіле́нне, -я, н.
1. гл. схіліць.
2. У астраноміі — адна з нябесных каардынат.
○
Магнітнае схіленне (спец.) — вугал паміж магнітным і геаграфічным мерыдыянамі ў пэўным пункце зямной паверхні.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
схіле́нне
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, ніякі род, 1 скланенне
|
адз. |
| Н. |
схіле́нне |
| Р. |
схіле́ння |
| Д. |
схіле́нню |
| В. |
схіле́нне |
| Т. |
схіле́ннем |
| М. |
схіле́нні |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
схіле́нне ср.
1. (действие) склоне́ние, наклоне́ние;
2. перен. (да чаго) склоне́ние (к чему); (на што) привлече́ние;
1, 2 см. схілі́ць 1, 2;
3. физ., астр. склоне́ние;
○ магні́тнае с. — магни́тное склоне́ние
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
схіле́нне, ‑я, н.
1. Кніжн. Дзеянне паводле знач. дзеясл. схіляць — схіліць і схіляцца — схіліцца.
2. У астраноміі — адна з нябесных каардынат.
•••
Магнітнае схіленне — вугал паміж магнітным і геаграфічным мерыдыянамі ў пэўным пункце зямной паверхні.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
схілі́ць, схілю́, схі́ліш, схі́ліць; схі́лены; зак.
1. што. Нагнуць, нахіліць; апусціць.
Жыта схіліла спелыя каласы.
2. перан., каго (што) да чаго і на што. Пераканаць у неабходнасці якога-н. учынку, рашэння.
С. сяброў да ўцёкаў.
С. выступаўшых на свой бок.
◊
Схіліць галаву — прызнаць сябе пераможаным, пакарыцца каму-, чаму-н.
|| незак. схіля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.
|| наз. схіле́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
схілі́цца, схілю́ся, схі́лішся, схі́ліцца; зак.
1. Нагнуцца, нахіліцца над кім-, чым-н.
С. над калыскай дзіцяці.
Вярба схілілася над возерам.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Павярнуць да якіх-н. межаў (часавых або прасторавых).
Дзень схіліўся к вечару.
3. перан. Згадзіўшыся з чым-н., абдумаўшы што-н., зрабіць адпаведны вывад.
С. на бок калектыву.
|| незак. схіля́цца, -я́юся, -я́ешся, -я́ецца.
|| наз. схіле́нне, -я, н.
4. перан. Пакарыцца каму-, чаму-н.; падпарадкавацца каму-, чаму-н.
Не с. перад ворагам.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
склоне́ние
1. (действие) схіле́нне, -ння ср.;
2. физ., астр. схіле́нне, -ння ср.;
магни́тное склоне́ние магні́тнае схіле́нне;
у́гол склоне́ния ву́гал схіле́ння;
2. грам. склане́нне, -ння ср.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
магні́тны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да магніта. Магнітная сіла.
2. Які мае ўласцівасць магніта; намагнічаны. Магнітны жалязняк. Магнітная сталь.
•••
Магнітнае поле гл. поле.
Магнітнае схіленне гл. схіленне.
Магнітная анамалія гл. анамалія.
Магнітная бура гл. бура.
Магнітная стрэлка гл. стрэлка.
Магнітны мерыдыян гл. мерыдыян.
Магнітны момант гл. момант.
Магнітны полюс гл. полюс.
Магнітны экватар гл. экватар.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паляга́нне, ‑я, н.
Спец. Прыгібанне, схіленне травяністых раслін да зямлі. У разрэджаных шырокарадковых пасевах небяспека палягання раслін значна змяншаецца ў параўнанні з густым павевам. «Беларусь».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
спаку́са, -ы, мн. -ы, -ку́с, ж.
1. Тое, што вельмі вабіць чалавека, спакушае, выклікае неадольнае жаданне, цягу да чаго-н.
Не паддавацца ніякім спакусам.
2. Схіленне да інтымнай блізкасці; прывабліванне.
Была яна не толькі чароўнай весялухай, але і зводніцай на спакусу.
|| прым. спаку́сны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)