суме́цца, -е́юся, -е́ешся, -е́ецца; суме́ўся, -ме́лася; зак.

Збянтэжыцца; разгубіцца.

С. ад нечаканасці.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

суме́цца

дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. суме́юся суме́емся
2-я ас. суме́ешся суме́ецеся
3-я ас. суме́ецца суме́юцца
Прошлы час
м. суме́ўся суме́ліся
ж. суме́лася
н. суме́лася
Дзеепрыслоўе
прош. час суме́ўшыся

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

суме́цца сов. смути́ться; опе́шить; замя́ться

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

суме́цца, ‑еюся, ‑еешся, ‑еецца; звычайна пр. сумеўся, ‑мелася; зак.

Збянтэжыцца; разгубіцца. Прывіталіся і абое сумеліся: .. [Андрыян] — ад нечаканасці,.. [Кацярына] — ад свайго пачуцця, якое не ўмела хаваць. Марціновіч. З непрывычкі кіраваць гэтакім вялікім сходам чалавек спачатку сумеўся. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Суме́цца ’збянтэжыцца, разгубіцца’ (ТСБМ), ’занудзіцца, засумаваць, замаркоціцца’, ’спалохацца, разгубіцца’ (глыб., пух., лях., Сл. ПЗБ), ’спахапіцца крыху, спалохацца’ (Варл.), сюды ж, відаць, балг. дыял. сумеіа́ ме ’непрыемна мне, гідка мне’. Зыходнае, магчыма, прасл. *sъ‑uměti sę, гл. і наступнае слова.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

смеша́ться​II сов. (смутиться) збянтэ́жыцца, суме́цца.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

смути́ться

1. засаро́мецца; збянтэ́жыцца; суме́цца;

2. (взволноваться) усхвалява́цца.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

замя́ться разг. (смутиться) збянтэ́жыцца, суме́цца; (запнуться) запну́цца; (остановиться) спыні́цца.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

стушава́цца, -шу́юся, -шу́ешся, -шу́ецца; -шу́йся; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Стаць стушаваным, пры дапамозе тушоўкі зрабіць пераход ад цёмнага да светлага (спец.).

Контуры малюнка стушаваліся.

2. перан. Сумецца, збянтэжыцца.

С. на экзаменах.

|| незак. стушо́ўвацца, -аюся, -аешся, -аецца і тушава́цца, -шу́юся, -шу́ешся, -шу́ецца; -шу́йся (да 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

опе́шить сов., разг. збянтэ́жыцца, суме́цца; разгубі́цца;

опе́шить от неожи́данности збянтэ́жыцца (разгубі́цца) ад нечака́насці.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)