суди́ть несов.
1. в разн. знач. судзі́ць;
суди́ть престу́пника судзі́ць злачы́нцу;
суди́ть футбо́льный матч судзі́ць футбо́льны матч;
2. (о ком, о чём) меркава́ць; разважа́ць; ду́маць; рабі́ць высно́ву, выво́дзіць;
суди́ть обо всём разважа́ць пра ўсё;
суди́ть по вне́шнему ви́ду о здоро́вье меркава́ць па во́нкавым (зне́шнім) вы́глядзе аб здаро́ўі;
суди́ть по направле́нию ве́тра о пого́де з напра́мку ве́тру рабі́ць вы́сно́ву аб надво́р’і;
суди́те са́ми мярку́йце са́мі;
су́дя по всему́ мярку́ючы па ўсім;
◊
суди́ть да ряди́ть разважа́ць ды меркава́ць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
наканава́ць сов., разг. суди́ть, предопредели́ть, предначерта́ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
судзі́ць
1. несов., в разн. знач. суди́ть;
с. злачы́нца — суди́ть престу́пника;
не ў яго́ нату́ры с. і́ншых — не в его́ хара́ктере суди́ть други́х;
с. футбо́льны матч — суди́ть футбо́льный матч;
2. сов. (предопределить судьбу и т.п.) суди́ть;
до́ля ~ла яму́ шча́сце — до́ля суди́ла ему́ сча́стье
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
предназнача́ть несов. прызнача́ць; (судить) судзі́ць; см. предназна́чить;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
предназна́чить сов. прызна́чыць; (судить) судзі́ць;
судьба́ предназна́чила лёс судзі́ў.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
разважа́ць несов. рассужда́ть, размышля́ть, мы́слить;
◊ р. ды меркава́ць — суди́ть да ряди́ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ряди́тьII несов., уст. (нанимать) найма́ць; обл. гадзі́ць;
◊
суди́ть да ряди́ть разважа́ць ды меркава́ць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пересу́живать несов., разг.
1. (судить вторично) перасу́джваць;
2. (недоброжелательно обсуждать чьи-л. поступки и т. п.) абгаво́рваць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Судзі́ць ’меркаваць, абмяркоўваць’, ’асуджаць, ганіць’, ’разглядаць правіннасць, злачынства ў судовым парадку’, судзі́цца ’звяртацца ў суд, мець справу з судом’, ’быць пад судом, мець судзімасць’, ’прадвызначыцца, пашанцаваць’: не судзілася мне долі (ТСБМ, Нас., Шат., Байк. і Некр., Сл. ПЗБ), ст.-бел. судити ў розных значэннях (XIV ст., КГС). Укр. суд́ити, рус. суди́ть, ст.-рус. судити, польск. sądić, в.-луж. sudźić, н.-луж. suźiś, чэш. souditi, славац. súdiť, серб.-харв. су́дити, славен. sọ́diti, балг. съ́дя, макед. суди, ст.-слав. сѫдити ’судзіць, асуджаць, прымаць рашэнне’. Прасл. *sǫditi дэрыват ад *sǫdъ ’суд’. Гл. Фасмер, 3, 795–796; Борысь, 539; Шустар-Шэўц, 1376.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
сужде́ние ср.
1. (действие) меркава́нне, -ння ср., разважа́нне, -ння ср.; см. суди́ть 2;
2. (мнение, заключение) меркава́нне, -ння ср., ду́мка, -кі ж.;
3. (в логике) суджэ́нне, -ння ср.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)