спі́нка

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. спі́нка спі́нкі
Р. спі́нкі спі́нак
Д. спі́нцы спі́нкам
В. спі́нку спі́нкі
Т. спі́нкай
спі́нкаю		 спі́нкамі
М. спі́нцы спі́нках

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

спі́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж.

1. гл. спіна.

2. Апора для спіны ў крэсла, канапы і пад.

С. крэсла.

3. Частка адзення, якая закрывае спіну (спец.).

Выкраіць спінку.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

спі́нка ж., в разн. знач. спи́нка;

с. дзіця́ці — спи́нка ребёнка;

с. мінта́я — спи́нка минта́я;

с. крэ́сла — спи́нка кре́сла;

вы́краіць ~ку — порт. вы́кроить спи́нку

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

спі́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.

1. Памянш.-ласк. да спіна; спіна дзіцяці, маленькай жывёліны, насякомага. Аксамітныя спінкі пчол.

2. Апора для спіны ў крэсла, канапы, лавы і пад. Спінкі сядзенняў у аўтобусе. □ Схіліўшы цяжкую галаву на ўзорыстую спінку чыгункай лаўкі, Крысціна задрамала. Васілевіч. — Тата, — рашуча сказала Мая, — ты купі мне ў горадзе саначкі, такія маленькія, са спінкай. Добра? Краўчанка.

3. Частка адзення, якая закрывае спіну.

4. Спінная частка рыбы, якая выразаецца для вялення або вэнджання. Спінка асятра.

5. Пра тыльны бок некаторых прадметаў. Спінка шафы. // Верхняя частка некаторых вузкіх прадметаў. Спінка брытвы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

спі́на, -ы, мн. -ы, спін, ж.

Частка тулава ад шыі да крыжа.

Выпрастаць спіну.

◊

Гнуць спіну —

1) многа і цяжка працаваць на каго-н.;

2) перад кім пакланяцца, угоднічаць.

За спінай вялікі вопыт работы — у мінулым.

На ўласнай спіне зведаць што-н. — на сваім вопыце.

Не разгінаючы спіны — без адпачынку, старанна рабіць што-н.

Павярнуцца спінай да каго-, чаго-н. — выказаць абыякавасць, знявагу, перастаць звяртаць увагу на каго-, што-н.

Рабіць што-н. за спінай у каго-н. — без ведама каго-н.

|| памянш. спі́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж.

|| прым. спінны́, -а́я, -о́е.

Спінныя пазванкі.

С. мозг (у пазваночніку).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

спи́нка в разн. знач. спі́нка, -кі ж.; пле́чкі, -чак ед. нет; портн. пле́чы, род. плячэ́й мн.;

спи́нка ребёнка спі́нка (пле́чкі) дзіця́ці;

спи́нка кре́сла спі́нка крэ́сла;

вы́кроить спи́нку портн. вы́краіць спі́нку (пле́чы).

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

дарса́льны, ‑ая, ‑ае.

1. У медыцыне — размешчаны з боку спіны; спінны.

2. У мовазнаўстве — ва ўтварэнні якога ўдзельнічае спінка языка. Дарсальныя гукі.

[Лац. dorsalis.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

адкладны́, ‑ая, ‑ое.

Які адкладваецца, апускаецца. Адкладная спінка крэсла, канапы. □ Грынь быў у пінжаку і белай сарочцы з адкладным каўняром, хоць дзень выпаў халаднаваты і хадзіў вецер. Мележ.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

разразны́, ‑ая, ‑ое.

1. Які мае разрэз (у 2 знач.). Разразны каўнер.

2. Які складаецца з разрэзаных частак, кавалкаў. Разразная спінка паліто. □ У шафе запаслівага Паўла Данілавіча знайшлася разразная азбука, па якой вучыўся і я сам. Якімовіч.

3. Прызначаны для разразання, разрэзвання. Разразны нож.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Прыгало́ўе ’месца на пасцелі, ложку, куды кладуцца галавой; узгалоўе’ (ТСБМ), прыго́лаўе ’галовы, падгаловак, узгалоўе, падгалоўе’ (Нас.), пры́галавак ’спінка ў ложку’, прыгало́вяц ’тс’, прыгалава́шка ’месца каля пярэдняй спінкі ложка’, прыгало́ўнік ’вузгалоўе ў возе’ (Сл. ПЗБ), приголовчик ’хустачка, якую надзяваюць на нованароджанага’ (Серб.), параўн. рус. приголо́вье ’ўзгалоўе ў ложку’, при́голо́вок ’тс’, при́головок, при́головка ’падушка’, укр. приголі́вʼя, приголо́вʼя ’ўзгалоўе’, при́голо́вач, при́головок, приголо́вчик ’узгалоўе’. Да галава (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)