спу́ду

прыслоўе

станоўч. выш. найвыш.
спу́ду - -

Крыніцы: prym2009, sbm2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

спу́д

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз.
Н. спу́д
Р. спу́ду
Д. спу́ду
В. спу́д
Т. спу́дам
М. спу́дзе

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

спуд², -у, М -дзе, м.

У выразах:

1) пад спудам (разм.) — у патаемным месцы.

Трымаць пад спудам вялікія грошы не варта.

2) з-пад спуду — з патаемнага месца, а таксама перан.: з забыцця.

Дастаць з-пад спуду.

З-пад спуду вызваліліся старыя мары.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

спуд¹, -у, М -дзе, м.

Спалох.

Уцячы са спуду.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

спуд ​1, ‑у, М ‑дзе, м.

Спалох. Ад спуду, ўроку, ад зрушэння Мне памагаў часінай той Не мудрагелістых жэньшэняў, А беларускіх траў настой... Ляпёшкін. — Рыгор, сынок мой, з кім жа я застануся? — схамянулася як ад спуду Стэпа. Гартны. Ледзь закінеш толькі вуду — не зявай браток: на вадзе, нібы са спуду, дрогне паплавок. Вялюгін.

спуд ​2, ‑у, М ‑дзе, м.

Толькі ў выразах: пад спудам — а) у схове, у патаемным месцы. Недзе ж пляснее ў скрынях пад спудам Хараство — ўзоры слуцкай зямлі. Калачынскі; б) перан. пад цяжарам, прыгнётам чаго‑н. Пад спудам царкоўнага засілля; з-пад спуду — а) з патаемнага месца; б) перан. з забыцця. З-пад спуду вырваўшыся, следам Выходзіць праўда на прастор. Аўрамчык.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

спуд I (род. спу́ду) м. испу́г

спуд II: пад спу́дам разг. под спу́дом;

з-пад спу́ду — из-под спу́да

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

спуд / под спу́дом разг. пад спу́дам;

из-под спу́да з-пад спу́ду.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)