спе́ў
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
спе́ў |
спе́вы |
| Р. |
спе́ву |
спе́ваў |
| Д. |
спе́ву |
спе́вам |
| В. |
спе́ў |
спе́вы |
| Т. |
спе́вам |
спе́вамі |
| М. |
спе́ве |
спе́вах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
спеў, спе́ву, мн. спе́вы, спе́ваў, м.
1. гл. спяваць.
2. Песня.
С. салаўя.
За рэчкай чуліся спевы дзяўчат.
3. Выкананне песень, арый і пад. як мастацтва.
Высокі ўзровень харавых спеваў.
|| прым. спе́ўны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
спеў (род. спе́ву) м.
1. чаще мн. пе́ние ср.;
за сцяно́й чу́ліся спе́вы — за стено́й слы́шалось пе́ние;
спеў салаўя́ — пе́ние соловья́;
2. церк. песнопе́ние ср.
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
спеў, спеву, м.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. спяваць, а таксама гукі гэтага дзеяння; спяванне. Час далёкі, час маленства Нечакана ажыве. Чую — спеў жалейкі з лесу Перапёлкаю плыве. А. Александровіч. Цябе вітаюць спевам ціхім каласы, пераліваюцца — віюцца галасы. Дубоўка. Цёплы вецер Заносіць спеў мірных гудкоў, Звон далёкіх апошніх трамваяў. А. Астапенка.
2. Песня. Свой спеў салавейка У галлі адшчабеча. Купала. З-пад пяра Алеся Гурло з яўляецца аптымістычны спеў «Не тужы». Хведаровіч. Танцаваць зноў пайду, Новы спеў засяду, Бо, як вішня, жыццё Зацвіло, зацвіло! Бядуля. // Песня рэлігійнага зместу.
3. Выкананне песень, арый і пад. як мастацтва. [Сашы] даўно ўжо захацелася пагутарыць з чалавекам, які разбіраецца ў спевах і мог бы па-сапраўднаму ацаніць яго голас. Рунец. Савецкае мастацтва харавога спеву займае пачэснае месца ў эстэтычным выхаванні працоўных. Шырма.
4. толькі мн. (спе́вы, ‑аў). Вучэбны прадмет. Апрача беларускай мовы і літаратуры, я выкаадала спевы. Мядзёлка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
спява́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак.
1. што і без дап. Утвараць голасам музычныя гукі; выконваць вакальныя творы; умець гэта рабіць.
С. песню.
С. у оперы.
С. басам.
2. каго-што і без дап. Выконваць оперную партыю.
С.
Міхала.
3. Пра пеўчых і некаторых іншых птушак: цёхкаць, шчоўкаць, свістаць і пад.
Салавей спявае.
Галасіста спяваў певень.
4. перан., без дап. Быць прасякнутым узнёслым, радасным пачуццём.
Сэрца маё спявае.
5. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Пра музычныя інструменты: меладычна гучаць.
Цымбалы спяваюць.
6. аб кім-чым і пра каго-што. Складаць вершы пра што-н., услаўляць у вершах, песнях.
Паэт спявае аб Радзіме.
|| зак. праспява́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны (да 1—3 знач.).
|| наз. спява́нне, -я, н. і спеў, спе́ву, м.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пяву́чы, -ая, -ае.
Меладычны, падобны на спеў.
Пявучая гаворка.
|| наз. пяву́часць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
спе́ць
‘станавіцца спелым’
дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
- |
- |
| 2-я ас. |
- |
- |
| 3-я ас. |
спе́е |
спе́юць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
спе́ў |
спе́лі |
| ж. |
спе́ла |
| н. |
спе́ла |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
спе́ючы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
канарэ́йка, -і, ДМ -рэ́йцы, мн. -і, -рэ́ек, ж.
Пеўчая птушка паўднёвых краін з ярка-жоўтым апярэннем, больш вядомая як пакаёвая.
|| прым. канарэ́ечны, -ая, -ае.
К. спеў.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
спе́ць
‘праспяваць’
дзеяслоў, пераходны/непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
спяю́ |
спяё́м |
| 2-я ас. |
спяе́ш |
спеяце́ |
| 3-я ас. |
спяе́ |
спяю́ць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
спе́ў |
спе́лі |
| ж. |
спе́ла |
| н. |
спе́ла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
спе́й |
спе́йце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
спе́ўшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
гусляро́ў, ‑рова.
Які належыць гусляру. Гусляроў спеў. Гусляровы словы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)