сосло́вие ист. сасло́ўе, -ло́ўя ср.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

сасло́ўе ср. сосло́вие;

○ трэ́цяе с. — ист. тре́тье сосло́вие

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

вса́днический ист. / вса́дническое сосло́вие сасло́ўе ко́ннікаў (ве́ршнікаў).

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Сасло́ўе ’грамадская група са спадчыннымі правамі і абавязкамі, якая склалася на аснове класавых адносін у дакапіталістычным грамадстве’ (ТСБМ). Запазычанне з рус. сосло́вие ’тс’ (Крукоўскі, Уплыў, 56). У рускай мове гэта старажытны кніжны славянізм эпохі другога паўднёваславянскага ўплыву, параўн. ц.-слав. съсловие ’саслоўе, згода’ (гл. Вінаградаў, Этимология–1966, 133 і наст.; там жа падрабязна аб развіцці семантыкі рус. сосло́вие). Царкоўнаславянскае слова разглядаюць як кальку грэч. συγκλητος ’той, які сазваны’ (Праабражэнскі, 2, 360) або σύλλογος ’сход, зборышча’ (Фасмер, 3, 726).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

непадатко́вы

1. спец. ненало́говый;

н. дахо́д — ненало́говый дохо́д;

2. ист. неподатно́й;

~вае сасло́ўе — неподатно́е сосло́вие

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

податно́й ист. падатко́вы;

податна́я систе́ма падатко́вая сістэ́ма;

податно́й инспе́ктор падатко́вы інспе́ктар;

податно́е сосло́вие ист. падатко́вае сасло́ўе.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

мяшча́нскі прям., перен. меща́нский;

~кае сасло́ўе — меща́нское сосло́вие;

м. быт — меща́нский быт;

○ ~кая дра́ма — меща́нская дра́ма

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

трэ́ці в разн. знач. тре́тий;

т. раз — в тре́тий раз;

т. сорт — тре́тий сорт;

○ ~цяя асо́ба — юр. тре́тье лицо́;

~цяе сасло́ўе — тре́тье сосло́вие;

◊ праз ~ція ру́кі — из тре́тьих рук;

да ~ціх пе́ўняў — до тре́тьих петухо́в

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

стан

I (род. ста́ну) м. (туловище, телосложение) стан; фигу́ра ж.; стать ж.;

◊ ні са ста́ну ні з тва́ру — ни ко́жи ни ро́жи

II м.

1. род. ста́на (лагерь, стоянка) стан;

палявы́ с. — полево́й стан;

2. род. ста́ну (войско, воюющая сторона) стан;

варо́жы с. — вра́жеский стан;

3. род. ста́на уст. (административная единица) стан;

4. род. ста́ну разг. сосло́вие ср.

III (род. ста́на) м., тех. стан

IV (род. ста́ну) м., грам. зало́г

V (род. ста́ну) м. положе́ние ср.; состоя́ние ср.;

с. рэ́чаў — положе́ние (состоя́ние) дел;

у до́брым ста́не — в хоро́шем состоя́нии;

○ А́кты грамадзя́нскага ста́ну — юр. А́кты гражда́нского состоя́ния;

крыты́чны с. рэ́чыва — физ. крити́ческое состоя́ние вещества́;

змро́чны с. — мед. су́меречное состоя́ние;

◊ першабы́тны с. — шутл. первобы́тное состоя́ние

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)