сова́ зоол. сава́, -вы́ ж.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Сава́1 ’драпежная начная птушка атрада соў, у якой вялікая круглая галава, вялікія вочы і кароткая загнутая дзюба’. Укр., рус. сова́, серб.-ц.-слав. сова, польск., н.-луж., в.-луж. sowa, палаб. süwó, чэш., славац. sova, серб.-харв. со̏ва, славен. sóva, балг. со́ва. Прасл. *sowa ’птушка Strix’. Большасць этымолагаў лічаць гукапераймальным утварэннем, параўн. Фасмер, 3, 704 і наст.; Траўтман, 300; Махэк₂, 568. Яшчэ праіндаеўрапейская назва (Струтыньскі, Nazwy, 87), параўн. роднасныя: ст.-брэтон. couann ’тс’, брэтон. kaouen, кімр. cuan ’начная сава’, ст.-в.-ням. hûwo, hûwila ’тс’, hiuwilôn ’лікаваць’ і г. д. Параўн. яшчэ з пачатковым заднепаднябенным рус. дыял. ка́ва ’галка’, літ. naktikóva ’сава, начны крумкач’, kóvas м., kóva ж. ’галка’, ст.-інд. kaúti ’крычыць’ (гл. Вальдэ-Гофман 1, 184). Ад і.-е. *kěu̯‑, kā̌u‑ ’быць, рыпаць, крычаць’ (Борысь, 567; Сной₁, 594, Шустар-Шэўц, 2, 1336).

Сава́2, мн. л. со́вы ’грыб шампіньон’ (нарай., ЛА, 1). З польск. sowa ’від пластынковага грыба’, якое Борысь, 567 памяншае ў артыкул sowa ’тушка’. Назва, магчыма, па колеру.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

сава́ ж., зоол. сова́;

паказа́ць саву́ сма́леную — показа́ть, где ра́ки зиму́ют, показа́ть ку́зькину мать;

паглядзі́, с., яка́я сама́погов. погляди́, кума́, какова́ сама́;

ці саво́ю аб пень, ці пнём аб саву́погов. что в лоб, что по́ лбу;

с. не прывядзе́ сакала́погов. я́блоко от я́блони недалеко́ па́дает

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ра́зве

1. част. вопросительная а) (неужели) хі́ба, няўжо́;

ра́зве э́то возмо́жно? хі́ба (няўжо́) гэ́та магчы́ма?; б) (может быть) разг. ці не, хі́ба;

ра́зве пойти́ в теа́тр? ці не (хі́ба) пайсці́ ў тэа́тр?;

2. част. ограничительная, разг. хі́ба;

ра́зве что за́втра прие́дет хі́ба што за́ўтра прые́дзе;

3. союз а) условно-противительный (если, если только) хі́ба;

непреме́нно приду́, ра́зве заболе́ю абавязко́ва прыйду́, хі́ба захварэ́ю; б) уступительно-ограничительный (может быть, только…, не считая того, что…) хі́ба, хі́ба то́лькі;

ти́хо, ра́зве и́зредка сова́ прокричи́т ці́ха, хі́ба (хі́ба то́лькі) зрэ́дку кры́кне сава́.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)