смако́ўніца, -ы, мн. -ы, -ніц, ж.

Пладовае субтрапічнае дрэва сямейства тутавых з цвёрдай драўнінай і ядомымі пладамі; інжыр, фігавае дрэва.

|| прым. смако́ўнічны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

смако́ўніца

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. смако́ўніца смако́ўніцы
Р. смако́ўніцы смако́ўніц
Д. смако́ўніцы смако́ўніцам
В. смако́ўніцу смако́ўніцы
Т. смако́ўніцай
смако́ўніцаю		 смако́ўніцамі
М. смако́ўніцы смако́ўніцах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

смако́ўніца ж., бот. смоко́вница, смо́ква

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

смако́ўніца, ‑ы, ж.

Пладовае субтрапічнае дрэва сямейства тутавых з цвёрдай драўнінай і пладамі, прыдатнымі для яды; інжыр.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

інжы́р, -а і -у, м.

1. -а. Паўднёвае пладовае дрэва сямейства тутавых; фігавае дрэва, смакоўніца.

2. -у. Салодкі плод гэтага дрэва (вінныя ягады).

|| прым. інжы́рны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

смо́ква, ‑ы, ж.

1. Плод смакоўніцы; інжыр, вінная ягада.

2. Тое, што і смакоўніца (у 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

смоко́вница ж., бот. смако́ўніца, -цы ж., інжы́р, -ру м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

інжы́р, ‑а і ‑у, м.

1. ‑а. Паўднёвае пладовае дрэва сямейства тутавых; фігавае дрэва, смакоўніца.

2. ‑у. Салодкі мясісты плод гэтага дрэва; фіга, смоква, вінная ягада. / у знач. зб. У гэты час старая служанка прынесла віно і драўляную талерку з сушаным інжырам і рознымі яшчэ прысмакамі. Самуйлёнак.

[Перс.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

инжи́р м.

1. (дерево) інжы́р, -ра м., смако́ўніца, -цы ж., смо́ква, -вы ж., фі́гавае дрэ́ва;

2. собир. інжы́р, -ру м., фі́га, -гі ж.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

фі́га ​1, ‑і, ДМ фізе, ж.

Разм. Тое, што і дуля (у 3 знач.). Падарожнік тыцнуў Сымону ў самыя вочы дзве фігі. Бядуля.

•••

Без фігі не да носа гл. нос.

Глядзець у кнігу, а бачыць фігу — нічога не разумець.

Фіга з маслам; фіга на талерцы — нічога, зусім нічога.

Фігу з’есці гл. з’есці.

фі́га ​2, ‑і, ДМ фізе, ж.

1. Субтрапічнае дрэва сямейства тутавых; смакоўніца.

2. Плод гэтага дрэва. Вялікія кашы з фінікамі, фігамі,.. гранатамі, апельсінамі і ўсялякай агароднінай стаяць на бруку. В. Вольскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)