слёзный

1. анат. слёзны;

слёзный прото́к слёзная прато́ка;

2. перен. слёзны, жа́ласлівы;

слёзная про́сьба слёзная (жа́ласлівая) про́сьба.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

іерэмія́да, ‑ы, ДМ ‑дзе, ж.

Кніжн. Слёзная, горкая скарга, нараканне.

[Ад уласн. імя.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

слё́зны

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. слё́зны слё́зная слё́знае слё́зныя
Р. слё́знага слё́знай
слё́знае		 слё́знага слё́зных
Д. слё́знаму слё́знай слё́знаму слё́зным
В. слё́зны (неадуш.)
слё́знага (адуш.)		 слё́зную слё́знае слё́зныя (неадуш.)
слё́зных (адуш.)
Т. слё́зным слё́знай
слё́знаю		 слё́зным слё́знымі
М. слё́зным слё́знай слё́зным слё́зных

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

слё́зны

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. слё́зны слё́зная слё́знае слё́зныя
Р. слё́знага слё́знай
слё́знае		 слё́знага слё́зных
Д. слё́знаму слё́знай слё́знаму слё́зным
В. слё́зны (неадуш.)
слё́знага (адуш.)		 слё́зную слё́знае слё́зныя (неадуш.)
слё́зных (адуш.)
Т. слё́зным слё́знай
слё́знаю		 слё́зным слё́знымі
М. слё́зным слё́знай слё́зным слё́зных

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

слёзны в разн. знач. слёзный;

~ная прато́ка — анат. слёзный прото́к;

~ная про́сьба — слёзная про́сьба

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

но́са-слёзны

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. но́са-слёзны но́са-слёзная но́са-слёзнае но́са-слёзныя
Р. но́са-слёзнага но́са-слёзнай
но́са-слёзнае		 но́са-слёзнага но́са-слёзных
Д. но́са-слёзнаму но́са-слёзнай но́са-слёзнаму но́са-слёзным
В. но́са-слёзны (неадуш.)
но́са-слёзнага (адуш.)		 но́са-слёзную но́са-слёзнае но́са-слёзныя (неадуш.)
но́са-слёзных (адуш.)
Т. но́са-слёзным но́са-слёзнай
но́са-слёзнаю		 но́са-слёзным но́са-слёзнымі
М. но́са-слёзным но́са-слёзнай но́са-слёзным но́са-слёзных

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

прото́к м., в разн. знач. прато́ка, -кі ж.;

слёзный прото́к анат. слёзная прато́ка;

жёлчный прото́к анат. жо́ўцевая прато́ка.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

слёзны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да выдзялення слёз. Слёзныя залозы. Слёзны канал.

2. Які мае адносіны да слёз. На хударлявых скронях чарнелі сляды слёзных рагаў. Гартны. Што з табою, галубка? Чаму твае вочы заслаў слёзны туман? Кірэенка.

3. Напоўнены слязамі. Апейка перахапіў слёзны позірк дзяўчыны. Мележ.

4. Які імкнецца разжаліць, расчуліць каго‑н., жаласны. Слёзная просьба. □ Галя чытала слёзны бацькаў ліст, і ў самой нагарнуліся слёзы. Сабаленка.

5. Набыты цяжкай працай; няшчасны. Каролек не хацеў пазычаць грошы — парабчанскія .. слёзныя капейкі. С. Александровіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Мя́са, мя́со, мʼя́со, мʼя́са, мне́со ’туша ці частка тушы забітых жывёл або птушак’, ’мышцы цела рыб’, ’мышца’, ’мякаць, мяздра пладоў і ягад’ (ТСБМ, Яруш., Жд. 1, Бяльк., Мат. Гом., Сл. ПЗБ, ТС, Ян.; зэльв., Жыв. сл.; в.-дзв., Шатал.), мʼя́со ’слёзная залозка ў воку’ (Дразд.). Укр. мʼясо, мнясо, рус. мясо, польск. mięso, каш. mjąso, палаб. mąsi < męsьje, н.-луж. měso, в.-луж. mjaso, чэш. maso, славац. mäso, славен. mesȏ, серб.-харв. ме̑со, макед. месо́, балг. месо́, ст.-слав. мѧсо ’мяса’. Прасл. męso роднаснае да ст.-прус. mensā (або без устаўнога ‑n‑: літ. mėsà, meisa, лат. misa, mięsa, ст.-інд. māṁsám, máms, māḥ, алб. mish, арм. mis ’тс’, тахар. B misa. І.‑е. mē(m)so‑ (Бернекер, 2, 43–44; Траўтман, 178–179; Фрэнкель, 427–428; Покарны, 725; Фасмер, 3, 30–31; Бязлай, 2, 179; БЕР, 3, 759). Сюды ж мясае́д, мясае́дніца ’перыяд ад каляд да масленіцы, калі дазваляецца (паводле законаў праваслаўнай царквы) есці мяса’ (ТС, Яруш., Сл. ПЗБ; шчуч., Сцяшк. Сл.) — параўн. серб.-харв. месојеђе, ст.-славен. mesojeja, мясі́ва ’мясная страва’ (Нас.), мясюга ’мяса добрай якасці’ (капыл., Жыв. сл.), меся́ны ’мясісты’ (ТС).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)