слепата́
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
| Н. |
слепата́ |
| Р. |
слепаты́ |
| Д. |
слепаце́ |
| В. |
слепату́ |
| Т. |
слепато́й
слепато́ю |
| М. |
слепаце́ |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
слепата́, -ы́, ДМ -паце́, ж.
1. Поўная або частковая адсутнасць зроку.
С. на правае вока.
2. перан. Няўменне заўважаць, правільна разумець, разбірацца ў чым-н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
слепата́ ж., прям., перен. слепота́;
прыро́джаная с. — врождённая слепота́;
паліты́чная с. — полити́ческая слепота́;
○ куры́ная с. — а) бот. лютик е́дкий, куросле́п м., кури́ная слепота́; б) мед., разг. кури́ная слепота́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
слепата́, ‑ы, ДМ ‑паце, ж.
Поўная або частковая адсутнасць зроку. Сляпы Гамер быў і, глухі Бетховен... Відушчы, чуйны, кожны б з нас хацеў свой зоркі зрок, свой тонкі слых настроіць па іхняй слепаце і, глухаце... Рудкоўскі. // перан. Няўменне заўважаць, правільна разумець, разбірацца ў чым‑н. Зайчык, той знарок пацяшаўся, чапляў, абы паспрачацца, абы падсмяяцца з куранёўскай слепаты ды скнарлівасці. Мележ. — Марыя Дзям’янаўна, выбачайце за маю такую слепату, някемлівасць, — прамовіў Грушка, — вось сяджу і не бачу, хто сядзіць са мною побач. Пестрак. Мароз выкарыстаў гэту паўзу, каб дакорліва зірнуць на Вячыстага: вось бачыш, да чаго давяла твая палітычная слепата! Лобан.
•••
Колеравая слепата — тое, што і дальтанізм.
Курыная слепата — а) хвароба вачэй, пры якой чалавек не бачыць пры слабым святле, у цемры; б) народная назва некаторых травяністых раслін, кураслеп. Лета ў самым пачатку, і столькі курынай слепаты, што не ступіць нагою, каб не трапіць на краску. Мыслівец.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ко́леравы, ‑ая, ‑ае.
Звязаны з успрыняццем колеру. Колеравыя ўражанні.
•••
Колеравая слепата гл. слепата.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ко́леравы, -ая, -ае.
Звязаны з успрыняццем колеру.
Колеравыя ўражанні.
○
Колеравая слепата — тое, што і дальтанізм.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
слепота́ ж., прям., перен. слепата́, -ты́ ж.;
врождённая слепота́ прыро́джаная слепата́;
полити́ческая слепота́ паліты́чная слепата́;
душе́вная слепота́ душэ́ўная слепата́;
кури́ная слепота́ а) мед., разг. куры́ная слепата́; б) бот. курасле́п, -пу м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ко́леравы цветово́й;
○ ~вая слепата́ — цветова́я слепота́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
цветово́й ко́леравы;
цветова́я слепота́ мед. ко́леравая слепата́.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
куры́ны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да курыцы, належыць ёй. Курыныя косці. Курынае пер’е. // Прыгатаваны з курынага мяса, з курыным мясам. Курыны булён. Курыныя катлеты.
2. у знач. наз. куры́ныя, ‑ых. Атрад птушак, да якога адносяцца куры, індыкі, курапаткі, цецерукі і інш.
•••
Курыная памяць гл. памяць.
Курыная слепата гл. слепата.
Хатка на курыных ножках (лапках) гл. хатка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)