скі́нуцца
дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
скі́нуся |
скі́немся |
| 2-я ас. |
скі́нешся |
скі́нецеся |
| 3-я ас. |
скі́нецца |
скі́нуцца |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
скі́нуўся |
скі́нуліся |
| ж. |
скі́нулася |
| н. |
скі́нулася |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
скі́нься |
скі́ньцеся |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
скі́нуўшыся |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
скі́нуцца, -нуся, -нешся, -нецца; -нься; зак.
1. Упасці з чаго-н.
Мячык скінуўся з ложка.
2. Сабраць грошы на якую-н. справу; скласціся.
С. на падручнік.
3. Пра карты: згуляць (разм.).
С. у карты.
|| незак. скіда́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца і скі́двацца, -аюся, -аешся, -аецца.
|| наз. скіда́нне, -я, н. і скі́дванне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
скі́нуцца сов.
1. (упасть с чего-л.) свали́ться, упа́сть; (преднамеренно) сбро́ситься;
2. (собрать деньги) сложи́ться
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
скі́нуцца, ‑нуся, ‑нешся, ‑нецца; зак.
1. Зваліцца, упасці з чаго‑н. Кніга скінулася з паліцы. □ І скінуўся [з дуба] на зямлю бедны Кірыла з прабітаю навылет галавою. Колас. Кірык .. спудзіў каня, з якога скінулася і вывіхнула руку паненка. Ляўданскі. // Кінуцца ўніз адкуль‑н. Скінуцца з моста.
2. Сабраць грошы на якую‑н. агульную справу; скласціся. Мужыкі прыціхлі. Закрычалі: — Чалавек ідзе ў такія далі! На дарогу скінемся, браткі!.. — Капшукі з кішэняў даставалі, Мятыя рублёўкі расхіналі, На мяжу ля грушы-дзічкі клалі Ды кідалі грыўні, пятакі. Бялевіч. Рыгор Андрэевіч не паскупіўся — даў чырвонец на выпіўку. На закусь скінуліся па рублю. Мыслівец.
3. Разм. Нарадзіцца дачасна (пра дзіця). Як жа хацела Нюрка, каб тое дзіця скінулася ці нежывое нарадзілася. Арабей.
4. Разм. Згуляць (пра карты). [Кацура:] — Вечары цяпер доўгія. Збяромся, гаворым, у карты скінемся, у шашкі пагуляем. Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Скі́нуцца ‘распрануцца’, ‘прыкінуцца’ (Ян.), ‘распрануцца да галізны, поўнасцю распрануцца’ (Янк. 3.), ‘ператварыцца (у што), пераварочвацца (у каго)’ (Нар. Гом., Растарг.), ‘падскочыць, ускінуцца’, ‘перакінуцца, ператварыцца’ (ТС). Паводле Янкоўскага (Янк. 3., 117), звязана з тэхналогіяй пераўвасаблення праз Тв. скл. т. зв. скідвання — ператварэння, што грунтуецца на змешванні, параўн. ячмень аўсом скінуўся (там жа), г. зн. ‘моцна засмечаны аўсом’, параўн. скинимся травинаю (Растарг.), воўком мог скінуцца (ТС) і пад. Да скінуць, кінуць (гл.); Санько (Крыўя, 1996, 1, 91) мяркуе, што тут назіраецца ўплыў літ. kisti (kiñto, kito) ‘мяняцца, змяняцца’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
низри́нуться зры́нуцца; скі́нуцца.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
стряхну́ться разг. стрэ́сціся; скі́нуцца.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
сбро́ситься скі́нуцца, мног. паскіда́цца, паскі́двацца.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
стрэ́сціся, 1 і 2 ас. не ўжыв., страсе́цца; стрэ́слася; зак.
1. Зваліцца, скінуцца ад стрэсвання.
Крошкі стрэсліся з абруса.
2. Добра змяшацца.
Сена стрэслася с саломай.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)