скрипе́ть несов.
1. (издавать скрип) рыпе́ць, скрыпе́ць; ры́паць, скры́паць;
2. перен. (жить кое-как), разг., шутл. ліпе́ць, скрыпе́ць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
скри́пнуть сов., однокр. ры́пнуць; см. скрипе́ть.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ры́паць несов. (издавать скрип) скрипе́ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
скрыгата́ць несов.
1. скрежета́ть;
2. скрипе́ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
скры́паць несов., в разн. знач. скрипе́ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ры́пацца несов., прост.
1. (дверью и т.п.) скрипе́ть;
2. ры́паться;
сядзі́ і не ры́пайся — сиди́ и не ры́пайся
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
рыпе́ць несов. скрипе́ть;
акані́цы рыпя́ць — бу́дзе дождж — ста́вни скрипя́т — к дождю́;
снег рыпі́ць пад палаза́мі — снег скрипи́т под поло́зьями
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
скрыпе́ць несов., в разн. знач. скрипе́ть;
~пя́ць вазы́ са снапа́мі — скрипя́т теле́ги со снопа́ми;
хво́ры яшчэ́ ~пі́ць — больно́й ещё скрипи́т
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ліпе́ць несов.
1. е́ле (чуть) держа́ться;
карці́на на сцяне́ ледзь ліпе́ла — карти́на на стене́ е́ле (чуть) держа́лась;
2. перен. скрипе́ть;
стары́ ліпі́ць паку́ль што — стари́к пока́ скрипи́т;
◊ л. на валаску́ — висе́ть на волоске́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Скрыпе́ць ‘утвараць скрыпучыя гукі; рыпець’, ‘жыць абы-як, з цяжкасцю падтрымліваючы свае сілы’ (ТСБМ), скры́паць ‘тс’ (Байк. і Некр.). Укр. скрипі́ти, рус. скрипе́ть, ст.-рус. скрипати, польск. skrzypać, в.-луж. křipać, н.-луж. kśipaś, чэш. skřípati, славац. škripať, škripieť, серб.-харв. шкри́пати, славен. škrípati, балг. скрѝпя ‘тс’. Прасл. *skripati, *skripěti ‘скрыпець’. Фасмер (3, 657 і наст.), Махэк₂ (550) лічаць гукапераймальным. Параўноўваюць з лат. skripstêt ‘хрусцець, скрыпець, грымець’, kripš(k)êt ‘тс’, літ. krípštereti ‘ціха шамацець’, ст.-в.-ням. scrîan, screiôn ‘крычаць’; гл. Мюленбах-Эндзелін, 2, 280; Вальдэ-Гофман, 1, 291–292. Сной₁ (637) удакладняе, што гэта да і.-е. базы *(s)krei‑p, *krei‑k (параўн. крычаць, што азначала хрыплыя натуральныя гукі). Варбат (Этимология–1981, 16 і наст.) падцвярджае гіпотэзу Цупіцы (Gutturale, 126) аб роднасці слав. *skripati з групай ст.-ісл. hrīfa ‘рэзаць’ і далей з гняздом і.-е. *(s)ker‑ ‘рэзаць’ на матэрыяле паўднёваславянскіх дзеясловаў і імён са значэннем ‘шчыліна, расшчэп’, а таксама назваў пазоў, блокаў і г. д. Гл. яшчэ БЕР, 6, 799; Шустар-Шэўц, 701; Борысь, 555.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)