скача́ны

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. скача́ны скача́ная скача́нае скача́ныя
Р. скача́нага скача́най
скача́нае		 скача́нага скача́ных
Д. скача́наму скача́най скача́наму скача́ным
В. скача́ны (неадуш.)
скача́нага (адуш.)		 скача́ную скача́нае скача́ныя (неадуш.)
скача́ных (адуш.)
Т. скача́ным скача́най
скача́наю		 скача́ным скача́нымі
М. скача́ным скача́най скача́ным скача́ных

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

скача́ны

дзеепрыметнік, залежны стан, прошлы час, закончанае трыванне

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. скача́ны скача́ная скача́нае скача́ныя
Р. скача́нага скача́най
скача́нае		 скача́нага скача́ных
Д. скача́наму скача́най скача́наму скача́ным
В. скача́ны (неадуш.)
скача́нага (адуш.)		 скача́ную скача́нае скача́ныя (неадуш.)
скача́ных (адуш.)
Т. скача́ным скача́най
скача́наю		 скача́ным скача́нымі
М. скача́ным скача́най скача́ным скача́ных

Кароткая форма: скача́на.

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

скача́ны

1. ска́танный;

2. измя́тый, смя́тый, помя́тый;

1, 2 см. скача́ць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

скача́ны, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад скачаць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

галу́шка, -і, ДМ -шцы, мн. -і, -шак, ж.

1. Круглы камяк, шарык, скачаны з чаго-н. мяккага.

Г. цеста.

2. мн. Страва ў выглядзе клёцак з дранай бульбы або мукі, звараная на булёне ці на малацэ.

|| прым. галу́шачны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

сва́лянный

1. (о коме и т. п.) скача́ны;

2. (о шерсти) зва́лены;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ска́танный

1. скру́чаны, мног. паскру́чваны, скача́ны, мног. паска́чваны;

2. зва́лены; см. ската́ть.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

галу́шка, ‑і, ДМ ‑шцы; Р мн. ‑шак; ж.

1. Круглы камяк, шарык, скачаны з якога‑н. мяккага рэчыва. Галушка воску. Качаць сыр у галушкі.

2. толькі мн. (галу́шкі, ‑шак). Страва ў выглядзе дробных клёцак (з мукі або дранай бульбы), прыгатаваных на булёне ці на малацэ. Глядзелі хлопцы як на дзіва, Як дзядзька, цеста замяшаўшы, Качаў галушкі, міску ўзяўшы. Колас. З бульбы ў нас галушкі вараць, Нашу бульбу ўсюды хваляць. Русак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Камы́ 1 ’бульбяная каша’ (Мядзв., Янк., Малч., Гарэц.: шкл., Мат. АС; горац., КЭС; докш., Янк. Мат.; полац., Янк. 2; паўд.-усх., КЭС; ТСБМ, Мат. Гом.; Серб., Бяльк.); ’бульбяная каша з гарохам ці бобам’ (свісл., Шатал.; полац., Нар. сл.; ашм., швянч., глыб., віл., паст., Сл. паўн.-зах.), ’клёцкі з бульбы або з гароху’ (Др.-Падб.); ’каша з бобу ці гароху’ (швянч., Сл. паўн.-зах.; Нік. Очерки; Мат. Гом.): ’пюрэ канаплянае’ (Мат. Гом.), ’каша з льнянога семя’ (барыс., Сл. паўн.-зах.) ’талакно’ (даўг., Сл. паўн.-зах. ’клёцкі, начыненыя мясам’ (рас., в.-дзвін.), ’бульбяная каша, змешаная з тоўчаным макам’ (Грыг., Маш.); ’цвёрдае цеста з аўсянай або гарохавай мукі, скачанае ў шарыкі, зваранае ў вадзе’ (в.-дзвін., КЭС); ’гарохавы суп’ (Жд. 3), ’густое цеста ў камах’ (Нас.), ’клёцкі з цёртай бульбы’ (в.-дзвін., Нар. сл.). Балтызм. Параўн. лат. kami ’тоўчаны, вараны гарох, скачаны ў галкі’ (Блесэ, SB, 5, 22–23). Другое значэнне лат. kams ’ком, камяк’ таксама праглядваецца ў семантыцы бел. камы.

Камы́ 2 ’ажына’ (Сцяшк.; смарг., Шатал.; Сл. паўн.-зах.). Рус. уладз. комы́ ’тс’, казан. ’макуха’. Макед. комиње ’вінаградныя жамерыны’, комов ’які мае адносіны да вінаградных жамерын; серб.-харв. ко̏м ’жамерыны’ славен. kom ’нешта круглае’; польск. дыял. kom ’камяк’. Відавочна, ажыны названы так паводле іх цвёрдасці і акругленасці формы пладоў. Да прасл. komъ (Трубачоў, Эт. сл., 10, 179). Параўн. літ. kẽmuras ’гронка ягад’ (Буга, Rinkt, 2, 220).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)