скарача́цца

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. - -
2-я ас. - -
3-я ас. скарача́ецца скарача́юцца
Прошлы час
м. скарача́ўся скарача́ліся
ж. скарача́лася
н. скарача́лася

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

скарача́цца несов.

1. в разн. знач. сокраща́ться;

2. (суживаться, ограничиваться) свёртываться;

1, 2 см. скараці́цца;

3. страд. сокраща́ться; свёртываться; см. скарача́ць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

скарача́цца, ‑аецца; незак.

1. Незак. да скараціцца.

2. на што. Мець уласцівасць у выніку дзялення на які‑н. лік выражацца ў меншых ліках. Дроб 4/6 скарачаецца на 2.

3. Мець уласцівасць, сціскаючыся, змяншацца па даўжыні, у аб’ёме (пра тканкі, органы, клеткі).

4. Зал. да скарачаць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

скараці́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -ро́ціцца; зак.

1. Стаць кароткім або больш кароткім.

У жніўні дні скараціліся.

2. Зменшыцца колькасна або па велічыні, у аб’ёме.

Зарплата скарацілася.

3. Пра мышцы: напружыцца, сціснуцца, зменшыцца па велічыні, у аб’ёме.

Мышцы нагі скараціліся.

4. Звузіцца.

Вытворчасць скарацілася.

5. спец. У матэматыцы: выразіцца ў меншых ліках пасля дзялення на які-н. лік.

|| незак. скарача́цца, -а́ецца.

|| наз. скарачэ́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

скарача́льнасць, ‑і, ж.

1. Уласцівасць лікаў скарачацца. Скарачальнасць дробаў.

2. Уласцівасць тканак жывога арганізма скарачацца. Скарачальнасць мышачнай тканкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сокраща́ться возвр., страд. скарача́цца;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

мы́шца, -ы, мн. -ы, -аў, ж.

Орган цела чалавека і жывёлы, здольны скарачацца і забяспечваць функцыю руху частак цела.

Сардэчная м.

|| прым. мы́шачны, -ая, -ае.

Мышачныя валокны.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

мы́шца, ‑ы, ж.

Тканка жывога арганізма, здольная скарачацца і забяспечваць функцыю руху частак цела; мускул.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

рэдукава́цца, ‑куецца; зак. і незак.

Спец.

1. Скараціцца (скарачацца).

2. толькі незак. Зал. да рэдукаваць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

скарачэ́нне, ‑я, н.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. скарачаць — скараціць і скарачацца — скараціцца; стан паводле дзеясл. скарачацца — скараціцца (у 3 знач.).

2. Скарочанае абазначэнне, назва каго‑, чаго‑н. Умоўныя скарачэнні.

3. Пропуск у якім‑н. тэксце; купюра ​1. Пераклад артыкула са скарачэннямі.

4. Разм. Звальненне з работы. Скарачэнне супрацоўнікаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)