серебро́ серабро́, -ра́ ср., срэ́бра, -ра ср.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

серабро́ ср., в разн. знач. серебро́;

спла́вы ~ра́ — спла́вы серебра́;

стало́вае с. — столо́вое серебро́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

тра́вленыйII прил. (изготовленный травлением) тра́ўлены;

тра́вленое серебро́ тра́ўленае срэ́бра.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

срэ́бра ср., в разн. знач. серебро́;

жыво́е с.уст. ртуть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Серабро ‘срэбра’ (ТСБМ, Ласт., Байк. і Некр.), сірабро́ ‘тс’ (Шымк. Собр.), сры́бра ‘тс’ (Ласт.), се́рабра ‘тс’ (Касп., Др.-Падб.), жыво́е серабро́ ‘ртуць’ (Шымк. Собр.; Яшк. Мясц.), ст.-бел. серебро, сребро (Альтбаўэр), серебра (Летапіс Аўрамкі XV ст., гл. Карскі, 1, 248); сюды ж серэбра́нка ‘мядзянка’ (брасл., Сл. ПЗБ), серабрыць ваду ‘класці сярэбраную манету пры купанні нованароджанага’ (Нік. Бабы). Параўн. укр. серебро́, срібро́, рус. серебро́, ст.-рус. сьребро, серебро, польск. srebro, в.-луж. slěbro, н.-луж. slobro, slabro, чэш. stříbro, славац. striebro, серб.-харв. сре́бро, славен. srebrọ̑, балг. сребро́, макед. сребро, ст.-слав. сьрекро, съребро. Прасл. *sьrebro ‘срэбра’. Слова мае балтыйскія і германскія паралелі, параўн. літ. sidãbras ‘серабро’, лат. sidrabs, гоц. silubr, с.-в.-ням., нов.-в.-ням. Silber ‘тс’, якія аднак узыходзяць да розных архетыпаў: усх.-балт. *sudrab‑/*sidarb‑, герм. *silubr‑/*silabr‑, слав. *sirabr‑, у аснове якіх нейкая назва, запазычаная разам з рэаліяй з Усходу. Трубачоў (Этногенез₂, 122) прапануе ў якасці зыходнай *śúb(h)‑riapa ‘светлая вада’, што атаясамліваецца з тапонімам Σιβριάπα, які Пталемей лакалізуе на Кубані. Махэк₂ (587) прапаноўвае сувязь з асір. sarrupum ‘тс’; Будзімір (Слав. филология, 2, 1958, 113) узводзіць да анаталійскага архетыпу *subau‑ro ‘бліскучы’. Гл. таксама Мюленбах-Эндзелін, 3, 835; Торп, 441; Фрэнкель, 780 і наст.; Фасмер, 3, 606; Борысь, 573; Сной₁, 601. Формы з псеўдапоўнагалоссем у выніку прыпадабнення зыходнага ь да наступнага е (Векслер, Гіст., 119).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

черне́ть несов., в разн. знач. чарне́ць;

серебро́ от вре́мени черне́ет серабро́ ад ча́су чарне́е;

вдали́ черне́л лес удалечыні́ чарне́ў лес;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

накладны́

1. в разн. знач. накладно́й;

о́е серабро́ — накладно́е серебро́;

ы́я ву́сы — накладны́е усы́;

ы́я выда́ткі — накладны́е расхо́ды;

2. (о платеже) нало́женный

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пацьмяне́ць сов.

1. поме́ркнуть;

зо́ркі ~не́лі — звёзды поме́ркли;

2. потускне́ть;

срэ́бра ~не́ласеребро́ потускне́ло;

3. перен. поме́ркнуть, потускне́ть;

сла́ва не ~не́ла — сла́ва не поме́ркла (не потускне́ла)

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

тра́ўлены I тех.

1. прич. тра́вленный; см. траві́ць I;

2. прил. тра́вленый;

~нае срэ́бра — тра́вленое серебро́;

т. ўзор — тра́вленый узо́р

тра́ўлены II мор. тра́вленный; см. траві́ць IV

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пацямне́ць сов.

1. потемне́ть;

2. перен. потемне́ть, помрачне́ть;

твар яго́е́ў — ли́цо его́ потемне́ло (помрачне́ло);

3. поме́ркнуть;

зо́ркі ~не́лі — звёзды поме́ркли;

4. потемне́ть, потускне́ть;

срэ́бра ~не́ласеребро́ потускне́ло;

5. безл. потемне́ть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)