семья́ в разн. знач. сям’я́, -м’і́ ж.;

глава́ семьи́ галава́ сям’і́;

семья́ пчёл сям’я́ (рой) пчол;

языкова́я семья́ мо́ўная сям’я́;

◊

в семье́ не без уро́да посл. у сям’і́ не без вы́радка.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

радзі́на ж., разг. родня́; семья́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

фамі́лія ж. (семья, род) фами́лия

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

сям’я́ ж., в разн. знач. семья́;

галава́ сям’і́ — глава́ семьи́;

дру́жная с. — дру́жная семья́;

с. пчол — семья́ пчёл;

с. славя́нскіх моў — семья́ славя́нских языко́в;

◊ у ~м’і́ не без вы́радка — посл. в семье́ не без уро́да

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

зме́ншыцца сов. уме́ньшиться, уба́виться; убы́ть; уме́риться;

сям’я́ ~шылася — семья́ уме́ньшилась;

гарачыня́ ~шылася — жара́ уме́ньшилась

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

разби́ться в разн. знач. разбі́цца, мног. паразбіва́цца; (разделиться — ещё) раздзялі́цца;

семья́ разби́лась сям’я́ разбі́лася (раздзялі́лася);

◊

разби́ться в лепёшку разбі́цца ў до́шку (блін).

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

разбуры́цца сов.

1. разру́шиться, развали́ться;

хлеў ~ры́ўся — сара́й разру́шился;

2. перен. разру́шиться, развали́ться, распа́сться;

надзе́і ~ры́ліся — наде́жды разру́шились;

гаспада́рка ~ры́лася — хозя́йство разру́шилось (развали́лось);

сям’я́ ~ры́лася — семья́ распа́лась

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

фами́лия ж.

1. про́звішча, -шча ср.;

назва́ть своё и́мя и фами́лию назва́ць сваё імя́ і про́звішча;

де́вичья фами́лия дзяво́чае про́звішча;

2. (род) фамі́лія, -ліі ж.;

3. (семья) уст. сям’я́, -м’і́ ж.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Сям’я́ ’муж, жонка, дзеці і іншыя сваякі, якія жывуць разам’ (ТСБМ, Некр. і Байк., Ласт., Гарэц., Бяльк., Пан.), семʼя́ ’тс’ ’рой пчол у вуллі’ (ТС), сымне́ ’тс’ (Сл. Брэс.). Укр. сімʼя́, рус. семья́ ’тс’, стараж.-рус., рус.-ц.-слав. сѣмиꙗ ’чэлядзь, дамачадцы; рабы’, ст.-слав. сѣмиꙗ ’сям’я’. Прасл. *sěmьja < *ḱoim‑, паведле Трубачова (История терм., 164), з і.-е. *ḱei‑ ’ляжаць’ з суф. ‑m‑, магчыма, праз перанос значэння ’стаянка, паселішча’, параўн. ням. Lager, і ўзыходзіць да абазначэння тэрытарыяльнай супольнасці. Роднасныя літ. šeima ’сям’я’, šeimýna ’сям’я, чэлядзь’, лат. sàime ’сям’я, дамачадцы’, ст.-прус. seimīns ’чэлядзь’ і, далей, гоц. haims ’паселішча’, ст.-в.-ням. heim ’радзіма’, ст.-в.-ням. hîwo ’муж’ і інш.; гл. Траўтман, 300; Мюленбах-Эндзелін, 3, 635; Фасмер, 3, 600 з іншай літ-рай. Ляпуноў (цыт.: Фасмер, там жа) *sěmьja разглядае як дэрыват ад *sěmь ’асоба’, параўн. рус.-ц.-слав. сѣмь ’тс’, як рус. братия ад брат. Гл. яшчэ ЕСУМ, 5, 254; Шаўр, Etymologie, 44. Сюды ж семʼяні́н ’член сям’і’ (ТСБМ, Некр. і Байк., ТС), семяні́н ’тс’ (Ласт., Сержп., Пятк. 2).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

распа́сціся сов., прям., перен. распа́сться; (прийти в состояние полного разлада, расстройства — ещё) развали́ться;

р. на састаўны́я ча́сткі — распа́сться на составны́е ча́сти;

драмгурто́к ~па́ўся — драмкружо́к распа́лся;

мале́кула ~па́лася на састаўны́я ча́сткі — моле́кула распа́лась на составны́е ча́сти;

сям’я́ ~па́лася — семья́ распа́лась (развали́лась)

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)