мі́р

‘сельская грамада’

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз.
Н. мі́р
Р. мі́ра
Д. мі́ру
В. мі́р
Т. мі́рам
М. мі́ры

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, sbm2012, tsblm1996.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

се́льскі, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да сяла. Сельская школа. Сельская электрастанцыя. Сельская гаспадарка. // Які жыве і працуе ў сяле, вёсцы. Сельская інтэлігенцыя. Сельскі карэспандэнт. // Уласцівы сялу, вёсцы, жыхарам сяла, вёскі. Сельскія звычаі. Сельскі ўклад жыцця. □ І твар Лявона быў звычайны — твар сельскага жыхара: абветраны, цёмна-карычневы, нібы выразаны з альховага карча. Шашкоў. // Які мае адносіны да кіравання і самакіравання сяла. Сельская абшчына. Сельскі сход. □ Гаспадар хаты, сельскі стараста, пісаў у хаце на кавалачку сіняй паперы загад. Чорны. З учарашняга дня дзядзька Якуб — старшыня. □ Санька — сакратар новай улады: сельскага Савета. Якімовіч.

2. Які знаходзіцца за горадам, не гарадскі. Сельская мясцовасць. // Уласцівы такой мясцовасці. Сельская прырода. Сельская цішыня.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

се́льскі, -ая, -ае.

1. гл. сяло.

2. Які мае адносіны да жыцця і дзейнасці вёскі, вясковы.

С. клуб.

Сельская мясцовасць.

○

Сельская гаспадарка — галіна народнай гаспадаркі, якая займаецца вырошчваннем сельскагаспадарчых культур і развядзеннем жывёл для атрымання прадукцыі раслінаводства і жывёлагадоўлі, а таксама першасная перапрацоўка гэтай прадукцыі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

мясцо́васць, -і, мн. -і, -ей, ж.

1. Пэўная прастора на зямной паверхні.

Гарыстая м.

2. Край, раён, акруга.

Сельская м.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

мір², -а, м. (уст.).

Сельская грамада.

Мірам будавалі пагарэльцу хату.

◊

Што ўсяму міру, тое і бабінаму сыну (разм.) — што ўсім, тое і каму-н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

інтэліге́нцыя, -і, ж., зб.

Грамадскі слой адукаваных людзей, якія прафесійна займаюцца разумовай (творчай, навуковай і інш.) працай, развіццём і распаўсюджваннем культуры.

Тэхнічная і.

Сельская і.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

се́льскі

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. се́льскі се́льская се́льскае се́льскія
Р. се́льскага се́льскай
се́льскае		 се́льскага се́льскіх
Д. се́льскаму се́льскай се́льскаму се́льскім
В. се́льскі (неадуш.)
се́льскага (адуш.)		 се́льскую се́льскае се́льскія (неадуш.)
се́льскіх (адуш.)
Т. се́льскім се́льскай
се́льскаю		 се́льскім се́льскімі
М. се́льскім се́льскай се́льскім се́льскіх

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

насле́г, ‑а, м.

1. Адміністратыўна-тэрытарыяльная адзінка ў Якуцкай АССР.

2. Гіст. Радавая, пазней сельская абшчына ў якутаў.

[Ад рускага дыялектнага наслег — начлег.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

перабудава́цца, ‑дуюся, ‑дуешся, ‑дуецца; зак.

1. Пабудавацца іначай, нанава або ў іншым месцы.

2. Змяніцца карэнным чынам; перастроіцца. За пасляваенныя гады сельская гаспадарка паспела перабудавацца.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паўсяме́сны, ‑ая, ‑ае.

Які адбываецца, праходзіць усюды. У гады барацьбы за паўсямесную калектывізацыю, калі наша сельская гаспадарка была недастаткова насычана тэхнікай, ствараліся невялікія калгасы, якія поўнасцю стасаваліся да мінулых умоў. «Беларусь».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)