сагрэ́цца, -грэ́юся, -грэ́ешся, -грэ́ецца; зак.
1. Сагрэць сябе, сваё цела.
С. ў хаце ля печы.
2. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Стаць гарачым, цёплым; нагрэцца.
Вада ў печы сагрэлася.
3. перан. Падабрэць ад добрых, сардэчных слоў, адносін.
Ад добрай парады сагрэлася душа.
|| незак. саграва́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.
|| наз. саграва́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сагрэ́цца
дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
сагрэ́юся |
сагрэ́емся |
| 2-я ас. |
сагрэ́ешся |
сагрэ́ецеся |
| 3-я ас. |
сагрэ́ецца |
сагрэ́юцца |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
сагрэ́ўся |
сагрэ́ліся |
| ж. |
сагрэ́лася |
| н. |
сагрэ́лася |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
сагрэ́йся |
сагрэ́йцеся |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
сагрэ́ўшыся |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
сагрэ́цца сов. согре́ться;
у цёплым памяшка́нні так-ся́к ~рэ́ліся — в тёплом помеще́нии мы ко́е-ка́к согре́лись
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
сагрэ́цца, ‑грэюся, ‑грэешся, ‑грэецца; зак.
1. Стаць цёплым, гарачым; нагрэцца. Вада сагрэлася. Зямля сагрэлася. // Сагрэць сябе, сваё цела. Сцёпка сагрэўся пад коўдраю і заснуў моцным сном. Колас. Ломячы лёд, рушыў [Міхал Тварыцкі] назад к берагу, вылез наверх і ўжо, каб сагрэцца, пабег. Чорны.
2. перан. Падабрэць ад спагадлівых, сардэчных размоў, адносін. Хацелася трохі сагрэцца Цяплом размовы, Ды дзядзька — маўчун... Арочка. Сама Волька, заўважаючы ў сабе гэту змену, не магла не дзівіцца, як яе жаночае сэрца адтала, сагрэлася і само пачало грэць. Васілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
саграва́цца несов., возвр., страд. согрева́ться; см. сагрэ́цца, саграва́ць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
нагрэ́цца, -грэ́юся, -грэ́ешся, -грэ́ецца; зак.
1. Стаць, зрабіцца цёплым ці гарачым.
Вада нагрэлася на сонцы.
2. Сагрэцца (разм.).
Н. на печы.
|| незак. награва́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прыгрэ́цца, -э́юся, -э́ешся, -э́ецца; зак. (разм.).
Сагрэцца ў цёплым месцы або ўкрыўшыся чым-н.
П. каля агню.
П. пад цёплай коўдрай.
|| незак. прыграва́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
угрэ́цца, -э́юся, -э́ешся, -э́ецца; зак. (разм.).
1. Сагрэцца, нагрэцца.
Зямля ўгрэецца — хутчэй зерне ўзыдзе.
2. Успацець, упарыцца, вельмі ўтаміцца.
Конь угрэўся.
|| незак. уграва́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
абагрэ́цца, -рэ́юся, -рэ́ешся, -рэ́ецца; зак.
Сагрэцца, зрабіцца цёплым.
А. каля печы.
Пакой абагрэўся.
|| незак. абаграва́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.
|| наз. абагрэ́ў, -рэ́ву, м. (спец.) і абаграва́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)