рэ́пік
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
| Н. |
рэ́пік |
| Р. |
рэ́піку |
| Д. |
рэ́піку |
| В. |
рэ́пік |
| Т. |
рэ́пікам |
| М. |
рэ́піку |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
рэ́пік, -ку м., бот. поско́нник
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
рэ́пік, ‑а, м.
Род шматгадовых травяністых раслін сямейства складанакветных.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Рэ́пік ’род шматгадовых травяністых раслін сямейства складанакветных’ (ТСБМ), ’Eupatorium L.’ (Байк. і Некр.), ’дзядкі’ (Касп.). Укр. репʼя́х, рус. репе́й, польск. rzep, в.-луж. rěpik, чэш., славац. repík ’тс’, серб. і харв. рѐпух ’тс’, балг. репей, ст.-слав. рѣпьѥ. Прасл. *rěpъ/*rěpьjь ’учэплівая расліна’ ад *rěpiti ’хапаць, чапляцца’ (Борысь, 533). Мяркуецца сувязь з літ. aprepti ’ахопліваць’, reples ’абцугі’, ст.-прус. raples ’тс’, лац. rapio ’хапаць, абрываць’ (Фасмер, 3, 471).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
конопе́льник бот. рэ́пік канапля́ны.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Рэ́пех ’лопух вялікі, Arctium lappa L.’ (ЛА, 1). Гл. рэпік.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Рэ́чнік ’рэпік канапляны, Eupatorium L.’ (Кіс. 51). Ад рака (гл.), паколькі гэтая расліна расце па берагах рэк.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Рэ́пнік 1 ’бацвінне рэпы’ (ТСБМ), рэпнік ’страва з бульбы, морквы, бручкі, забеленая малаком’ (З нар. сл.; гродз., Сл. ПЗБ), рэ́пнык ’тс’ (Сл. Брэс.). Ад рэпа 1 (гл.).
Рэ́пнік 2 ’Rapistrum’ (ЭПБ, 4), ’лопух’ (шальч., Сл. ПЗБ). Гл. рэпік.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сяда́ш ’рэпік, Eupatorium cannabium L.’ (Касп.), сяда́ч ’тс’ (Кіс.). Параўн. укр. сіда́ш ’тс’, рус. седа́ч ’тс’. На падставе польск. szadziec ’тс’, славац. šedivec ’тс’ Каламіец (гл. ЕСУМ, 5, 250) звязвае ўкраінскі тэрмін з сідий ’сівы, шэры’, бо расліна мае сіняваты колер, дапускаючы для іншых назваў (польск. sadziec, чэш. sadec) уплыў мазурэння (sz, š > s), што не пераконвае. Няясна.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)