рыга́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак. (разм.).

1. Вывяргаць ротам прынятую ежу, ванітаваць.

2. Моцна ікаць.

|| аднакр. рыгну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́.

|| наз. рыга́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ры́гаць

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. ры́гаю ры́гаем
2-я ас. ры́гаеш ры́гаеце
3-я ас. ры́гае ры́гаюць
Прошлы час
м. ры́гаў ры́галі
ж. ры́гала
н. ры́гала
Загадны лад
2-я ас. ры́гай ры́гайце
Дзеепрыслоўе
цяп. час ры́гаючы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

рыга́ць

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. рыга́ю рыга́ем
2-я ас. рыга́еш рыга́еце
3-я ас. рыга́е рыга́юць
Прошлы час
м. рыга́ў рыга́лі
ж. рыга́ла
н. рыга́ла
Загадны лад
2-я ас. рыга́й рыга́йце
Дзеепрыслоўе
цяп. час рыга́ючы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

рыга́ць несов.

1. разг. (издавать громкий звук при отрыжке) рыга́ть;

2. груб., прост. (извергать ртом принятую пищу) блева́ть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

рыга́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

Разм.

1. Вывяргаць ротам прынятую ежу; ванітаваць. Незнаёмы ляжаў, скурчыўшыся абаранкам, часта, надрыўна рыгаў. Асіпенка. // перан.; чым. Выкідваць, вывяргаць (полымя, агонь і пад.). У .. [гаспадара] ёсць такая палка, якая рыгае агнём... І калі той агонь пападае ў каго, той памірае на месцы... Сачанка.

2. Моцна ікаць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Рыга́ць, рыгаці ’ванітаваць’ (ТСБМ; астрав., чэрв., шчуч., шальч., гродз., Сл. ПЗБ), ’адрыгацца пасля яды’ (Нас.), ры́гі ’ваніты’ (шчуч., Сл. ПЗБ), рыгну́ць душо́ю ’памерці’ (Гарэц.) рус. дыял. рыга́ть ’рыгаць’, ’ванітаваць’, ’плакаць’, укр. рига́ти, польск. rzygać ’ванітаваць, рыгаць’, ryhać ’рыгаць’, ’кашляць’, в.-луж. rihać ’адрывацца’, н.-луж. rygaś ’адрывацца’, чэш. řihati ’ванітаваць’, славен. rígati ’ванітаваць, рыгаць’, rîga ’адрыванне’, ’частка выступаючай зямлі’, серб.-харв. рѝгати ’рыгаць’, ри̏гавица ’ікота’, ’адрыжка’, балг. ри́гам, макед. рига ’рыгаць’, ст.-слав. рыгати сѧ. Прасл. *rygati: *rigati ’рыгаць, адрываць’ (Копечны, 313). Да і.-е. *rug, з іншай ступенню вакалізму *reu‑g ’рваць’, ’цягнуць’, параўн. грэч. ἐρυγή побач з ἐρεύγομαι ’плюю’, ’рыгаю’ у той час, як у балтыйскай групе побач з літ. rúgti ’кіснуць’, ’адрываць кіслым’, лат. rûgt ’брадзіць’, ёсць і перагаласоўка перфекта, параўн. літ. riáugeti ’кіснуць’, лат. raûgtiês ’рыгаць’ (Фасмер, 3, 526 з літ-рай; Скок, 3, 140; БЕР, 6, 248; Аникин, Этимология–1982, 75–77; Куркіна, ОЛА, Исследов. 278–280).

Ры́гаць ’плакаць наўзрыд’ (Нас., Бяльк., Гарэц., Юрч.), ’рыпець, скрыпець’, ’мурлыкаць’ (ТС), ’адрывацца’ (Гарэц.), ’скрыпець’ (Юрч.), ры́гнуць ’скрыпнуць, рыпнуць’ (ТС), ры́ганне ’плач наўзрыд; крывадушная прысяга’ (Нас.), ’скрып, рыданне’ (Юрч.). Гукапераймальнае слова. Семантычны наватвор на аснове рыга́ць (гл.), параўн. рус. рыга́ть ’плакаць’. Але ў гэтым выпадку застаецца незразумелым перанос націску. Магчыма, такім чынам размяжоўваецца семантыка.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

рыга́нне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. рыгаць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

рыгну́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак.

Аднакр. да рыгаць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

рыгну́ць сов., однокр., разг. рыгну́ть; см. рыга́ць 1

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

зарыга́ць ​1, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.

Разм. Запэцкаць ванітамі.

зарыга́ць ​2, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.

Разм. Пачаць рыгаць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)