руга́ть несов. ла́яць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ла́яць несов. руга́ть, брани́ть, пробира́ть; поноси́ть;

◊ л. на чым свет стаі́ць — руга́ть на чём свет стои́т

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ха́ять несов., прост. га́ніць; абгаво́рваць; (ругать) ла́яць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

брани́ть несов. свары́цца (на каго); (ругать) ла́яць (каго); (порицать) ганьбава́ць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

поноси́ть​I несов. (порочить) га́ньбіць, знеслаўля́ць; (ругать) ла́яць; (оскорблять) зневажа́ць, абража́ць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

свары́цца несов.

1. (быть в ссоре) ссо́риться;

2. ссо́риться, руга́ться, брани́ться;

3. (на каго) руга́ть (кого), брани́ть (кого)

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

отде́лывать несов.

1. (окончательно обрабатывать) апрацо́ўваць;

отде́лывать ру́копись апрацо́ўваць ру́капіс;

2. (придавать законченный вид) адстро́йваць, вырабля́ць;

отде́лывать кварти́ру адстро́йваць кватэ́ру;

3. (украшать) аздабля́ць, упрыго́жваць;

4. перен., разг. (ругать) прабіра́ць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Ругну́цца ’вылаяцца’, ругепу́ць ’аблаяць’, руга́нье ’лаянка, непрыстойны выраз’ (ТС), ругані́на ’лаянка, лаянне’ (міёр., Нар. словатв.), руга́нне ’сварка з грубасцю’, ру́гань, ругня́ ’тс’ (Юрч. Сін.). Укр. поруга́тися ’насміхацца’, рус. руга́ть ’сварыцца’, ругну́ться ’вылаяцца’, польск. urągać ’насміхацца’, каш. rǫgac ’насміхацца, кпіць’, чэш. rouhati ’гнявіць бога’, славен. rọ́gati se, rógam se ’высмейваць’, серб.-харв. ру̑г, ру́га ’насмешка’, ру̀гати се, ру̑га̑м се ’насміхацца’, балг. ръгая ’сварыцца, лаяцца’; ст.-слав. рѫгъ, рѫгати сѧ, ст.-рус. ругъ ’насмешка’, ругати ся ’насміхацца’. З прасл. *rǫgati (sę), *rǫgnǫti (sę). (Бязлай, 3, 191; Глухак, 533; SEK, 4, 212; ESJSt, 13, 780). З інш. ступенню вакалізму славен. regati, regniti ’лопнуць’, režati, režím ’зеўраць, быць раскрытым, бурчаць, злавацца’, серб.-харв. рега ’бурчанне, гырканне сабакі’, рѐгнути, ре̂гне̂м ’бурчаць’, ст.-слав. рѧгнѫти ’зеўраць’. Роднасныя да ст.-прус. rānctwei ’красці’, лац. ringor, ī, rīnctus sum ’разяўляю рот, выскаляю зубы, злуюся’. (Фасмер, 3, 512).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

крыча́ць несов.

1. крича́ть; ора́ть; вопи́ть;

2. шуме́ть; галде́ть;

3. (на кого) крича́ть, руга́ть (кого), брани́ть (кого), прикри́кивать;

◊ кры́чма к. — о́чень си́льно крича́ть;

к. на ўсё го́рла — крича́ть во всё го́рло;

к. не́ма (не́мым го́ласам) — крича́ть благи́м ма́том; реве́ть белу́гой;

хоць гвалт (караву́л) крычы́ — хоть карау́л кричи́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

зря нареч., разг. дарэ́мна, дарма́, ма́рна;

◊

почём зря прост. ні на што не зважа́ючы;

руга́ть почём зря ла́яць, ні на што не зважа́ючы;

заче́м зря говори́ть наво́шта дарэ́мна гавары́ць;

зря потеря́ть вре́мя дарэ́мна (ма́рна) стра́ціць час, змарнава́ць час;

ну, э́то уж зря! ну, гэ́та дарэ́мна!

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)