ро́та

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. ро́та ро́ты
Р. ро́ты ро́т
Д. ро́це ро́там
В. ро́ту ро́ты
Т. ро́тай
ро́таю		 ро́тамі
М. ро́це ро́тах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

ро́та, -ы, ДМ ро́це, мн. -ы, рот, ж.

Падраздзяленне ў пяхоце і некаторых іншых родах войск, якое ўваходзіць у склад батальёна.

Камандзір роты.

Санітарная р.

Цэлая р. каго-н. (перан.: надта многа).

|| прым. ро́тны, -ая, -ае.

Р. камандзір.

Загад ротнага (наз.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ро́та ж., воен. ро́та

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ро́та воен. ро́та, -ты ж.;

ареста́нтские ро́ты ист. арышта́нцкія роты.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ро́та, ‑ы, ДМ роце, ж.

Вайсковае падраздзяленне, якое ўваходзіць у склад батальёна. Пасля кароткага адпачынку роце капітана Ватурына было загадана ўзяць хутар, што знаходзіўся на невысокім узгорку. Сіняўскі. Неспакой за лёс разведчыкаў ахапіў усю роту. Васілёнак.

•••

Арыштанцкія роты (гіст.) — від пакарання ў дарэвалюцыйнай Расіі за ўчыненае злачынства.

[Польск. rota.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Ро́та ’вайсковае падраздзяленне ў складзе батальёна’ (ТСБМ), ст.-бел. рота ’рота, атрад войска’ (1516 г.) — са ст.-польск. rota ’атрад войска’, якое з ст.-в.-ням. rote, rotte ’натоўп, рота’; апошняе — з ст.-франц. rote < народналац. rupta (cohors) ’частка, часцінка кагорты’, ’усхваляванае, разбітае войска’ < дзеепрым. ruptus < rumpere ’разрываць, парушаць, прыпыняць’. Трэба адрозніваць ад ст.-слав. рота ’прысяга’ (гл. ESJSt, 13, 777).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

паро́тна, прысл.

Па ротах, адна рота за другой.

Строіцца п.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ро́т

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. ро́т раты́
Р. ро́та рато́ў
Д. ро́ту рата́м
В. ро́т раты́
Т. ро́там рата́мі
М. ро́це рата́х

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

галавано́гі, -ая, -ае.

1. 3 выразна акрэсленай галавой і шчупальцамі вакол рота.

Г. малюск.

2. у знач. наз. галавано́гія, -іх. Клас марскіх малюскаў са шчупальцамі вакол рота (васьміногі, кальмары, каракаціцы і інш.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

адстраля́цца сов., в разн. знач. отстреля́ться;

а. ад во́рага — отстреля́ться от врага́;

ро́та ~ля́лася — ро́та отстреля́лась

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)