ро́кат, -у, М -каце, м.
Аднастайны раскацісты гук.
Р. матора.
Р. марскіх хваль.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ро́кат
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
| Н. |
ро́кат |
| Р. |
ро́кату |
| Д. |
ро́кату |
| В. |
ро́кат |
| Т. |
ро́катам |
| М. |
ро́каце |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
ро́кат, -ту м. ро́кот, рокота́ние ср.
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ро́кат, ‑у, М ‑каце, м.
Раскацістыя гукі, якія зліваюцца ў манатонны гул. Рокат матора, .. рэзкі шум барабана зліліся ў суцэльны гул. Хадкевіч. Недалёка бліснула маланка, і праз лязгат гусеніц данёсся рокат грому. Мележ. Мора бушавала, яго рокат аглушыў юнака, ахапіў усю істоту. Жычка. // Густое, прыглушанае гучанне галасоў. Гудзе сход, як цёмная пушча пад напорам буры. Асобных слоў не чуваць, адзін густы рокат поўніць школьную залу. Колас. // Меладычныя, пералівістыя гукі. Беларусь гукае, кліча Больш, чым нечых мораў шквал, Сваёй даллю маляўнічай, Сваім рокатам цымбал. Кірэенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ро́кат ’раскацістыя гукі, якія зліваюцца ў манатонны гул’ (ТСБМ), укр. ро́кіт, рус. ро́кот ’тс’, рокота́ть ’грукаюць, грукатаць’, рус. карэл. ’моцна спяваць; крычаць’, стараж.-рус. рокотати ’гучаць’. Усходнеславянскае. Зах.-слав. і паўд.-слав. адпаведнікі маюць ‑е‑ у корані і ‑г‑ замест ‑к‑, набліжаючыся да рагатаць, рогат (гл.). Гукапераймальнае (Праабражэнскі, 2, 212; Фасмер, 3, 497; SEK, 4, 201).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
рокота́ние ср. ро́кат, -ту м., раката́нне, -ння ср.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
легкаві́к, ‑а, м.
Разм. Тое, што і легкавушка. Пачуўся рокат матора з большым. Ішоў легкавік. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прараката́ць, ‑качу, ‑кочаш, ‑коча; зак.
1. Утварыць кароткі рокат, заракатаць. Блізка праракатаў аўтамат. Кулі ўпіліся ў яліну, пасыпалася кара. Ставер.
2. Ракатаць некаторы час.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Рэ́кат ’кваканне’ (Нар. Гом.). Бязафікснае ўтварэнне ад *ракатаць ’квакаць’, параўн. рус. рекота́ть ’рагатаць, кашляць’. Гл. рокат.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)