ро́днасны
прыметнік, адносны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
ро́днасны |
ро́днасная |
ро́днаснае |
ро́днасныя |
| Р. |
ро́днаснага |
ро́днаснай
ро́днаснае |
ро́днаснага |
ро́днасных |
| Д. |
ро́днаснаму |
ро́днаснай |
ро́днаснаму |
ро́днасным |
| В. |
ро́днасны (неадуш.)
ро́днаснага (адуш.) |
ро́днасную |
ро́днаснае |
ро́днасныя (неадуш.)
ро́днасных (адуш.) |
| Т. |
ро́днасным |
ро́днаснай
ро́днаснаю |
ро́днасным |
ро́днаснымі |
| М. |
ро́днасным |
ро́днаснай |
ро́днасным |
ро́днасных |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
ро́днасны, -ая, -ае.
1. Заснаваны на адносінах роднасці (у 1 знач.), які мае адносіны да роднасці (у 1 знач.), да родных.
Роднасныя сувязі.
Роднасныя адносіны.
2. Блізкі да другога (другіх) па паходжанні, па прыметах, якасцях і пад.
Роднасныя народы.
Роднасныя мовы.
|| наз. ро́днаснасць, -і, ж. (да 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ро́днасны, ‑ая, ‑ае.
Звязаны, выкліканы агульным паходжаннем. Роднасныя словы. Роднасныя мовы. Роднасныя адносіны. // Блізкі па асноўных прыкметах, якасцях да чаго‑н. Роднасныя з’явы. □ Хемінгуэй мала чаму навучыўся б у вялікага празарліўца, калі б не меў у душы чагосьці роднаснага Талстому і ягонаму незвычайна цвярозаму погляду на свет. М. Стральцоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
эве́ны, -аў, адз. эве́н, -а, м.
Народ, роднасны эвенкам, які жыве на ўзбярэжжы Ахоцкага мора і ў паўночных раёнах Якуціі.
|| ж. эве́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак.
|| прым. эве́нскі, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ро́дственный
1. (по происхождению) ро́дны, ро́днасны, свая́цкі; блі́зкі;
ро́дственные языки́ ро́днасныя (блі́зкія) мо́вы;
2. (по содержанию) блі́зкі, падо́бны.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Трасія́ ‘дрыгва, балота’ (Бяльк.), укр. тресія́ ‘тс’. Да трэсці (гл.), зборны назоўнік роднасны рус. пск. трясь, тре́сся, тря́сье ‘дрыгва’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Тапне́ць ’змяншацца’: стог тапне́ў (Сцяшк.), тапне́е ’растае’ (воран., ЛА, 2). Дзеяслоў з польск. topnieć ’плавіцца, таяць’, перан. ’змяншацца, убываць’, роднасны да тапі́ць 2, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Парафі́н ’воскападобнае рэчыва, якое здабываецца з нафтапрадуктаў’ (ТСБМ). З рус. парафи́н, якое з ням. Parafin ’тс’. Назва дадзена яго адкрывальнікам К. Райхенбахам (1830) з-за яго нейтральнасці адносна рэактываў. Ад лац. parum ’мала’, affinis ’роднасны’ (Фасмер, 3, 204; там жа і інш. літ-ра).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Рэ́звы, рі́звый ’хуткі ў рабоце’ (ЛА, 3), рэ́зву ’бойкі, смелы’ (ТС). Укр. різвий, рус. резвый, польск. rzeźwy. Прасл. дыял. *rězvъ ’рэзкі, энергічны’, несумніўна, звязана з *rězati (гл. рэзаць); у аснове, магчыма, больш ранні прыметнік *rězъ ’рэзкі’, роднасны літ. raižús ’рэзкі’; наяўнасць ‑vъ звязана з прыналежнасцю прыметніка да асновы на ‑ŭ‑ (Борысь, 534–535).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)