ржаны́
прыметнік, адносны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
ржаны́ |
ржана́я |
ржано́е |
ржаны́я |
| Р. |
ржано́га |
ржано́й
ржано́е |
ржано́га |
ржаны́х |
| Д. |
ржано́му |
ржано́й |
ржано́му |
ржаны́м |
| В. |
ржаны́ (неадуш.)
ржано́га (адуш.) |
ржану́ю |
ржано́е |
ржаны́я (неадуш.)
ржаны́х (адуш.) |
| Т. |
ржаны́м |
ржано́й
ржано́ю |
ржаны́м |
ржаны́мі |
| М. |
ржаны́м |
ржано́й |
ржаны́м |
ржаны́х |
Крыніцы:
piskunou2012,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
іржаны́ і (пасля галосных) ржаны́, -а́я, -о́е.
Тое, што і аржаны.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ржаны́, аржаны́, іржаны ’іржаны, жытні’ (ТСБМ, ТС, ЛА, 4), навагр. і ро́жны; укр. іржани́й, рус. ржано́й, н.-луж. ržyny, в.-луж. ržanu, славац. ražný, славен. ržén, серб. ра̏жан, ра̏жен і харв. rȁžem, ražan, ražńi, балг. ръ̀жен. Прасл. *rъž‑ьnъ(jь), а для ўсх.-слав. *rъž‑anъ(jь). Да іржа 2 (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
іржаны́ і ржаны́, ‑ая, ‑ое.
Жытні, аржаны. Пахла прэллю са страхі, токам, свежай, нядаўна памалочанай іржаной саломай. Мележ. Над спелым іржаным полем, хаваючы сонца і блакіт неба, павольна паўзла густая хмара. Мыслівец. Люблю я прыволле Шырокіх палёў, Зялёнае мора Ржаных каласоў. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ржа́нік ’жытні хлеб’ (нараўл., Мат. Гом.) — у выніку намінацыі з ржаны хлеб. Да іржа 2 (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ржа́нішча ’іржышча’ (слаўг., смаляв., бабр., гом., слуц., ДАБМ, к. 271). Ад ржаны > прасл. *rъž‑anъ(jь). Да іржа 2 (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ржа́ніца ’іржаная салома’ (расон., Шатал.). Да іржа 2 (гл.). Утворана пры дапамозе суф. ‑іц‑а ад (а)ржаны, як аўся́ніца, прася́ніца, я́чніца (Сцяцко, Афікс. наз., 110).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)