рафіна́д, -у, М -дзе, м.

Ачышчаны цукар у кавалках.

|| прым. рафіна́дны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

рафіна́д

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз.
Н. рафіна́д
Р. рафіна́ду
Д. рафіна́ду
В. рафіна́д
Т. рафіна́дам
М. рафіна́дзе

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

рафіна́д, -ду м. рафина́д

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

рафіна́д, ‑у, М ‑дзе, м.

Ачышчаны цукар у кавалках рознай формы.

[Фр. raffinade.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

рафина́д рафіна́д, -ду м.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

рафінава́ць, -ну́ю, -ну́еш, -ну́е; -ну́й; -нава́ны; зак. і незак., што (спец.).

1. Ачысціць (ачышчаць) ад дамешак.

Р. металічны сплаў.

2. Апрацоўкай ператварыць (ператвараць) у рафінад.

Р. цукар.

|| наз. рафінава́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

рафінава́ць, ‑ную, ‑нуеш, ‑нуе; зак. і незак., што.

Спец.

1. Ачысціць (ачышчаць) ад прымесей. Рафінаваць медзь.

2. Апрацоўкай ператварыць (ператвараць) у рафінад. Рафінаваць цукар.

[Ад фр. raffiner.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

упрыку́ску, прысл.

Адкусваючы цукар драбкамі (піць чай, кофе і пад.). Чай гаварылі густы, ажно чорны, рафінад не кідалі ў шклянкі — не было лыжачкі, пілі ўпрыкуску. Шамякін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

рафіна́дны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да рафінаду; прызначаны для яго прыгатавання. Рафінадны завод. Рафінадны прэс, // перан. Падобны на рафінад. Сонца ўсё свеціць і свеціць, лёгкія аблачынкі ляжаць на даляглядзе, неба блекла-сіняе; шарэюць, праменяцца .. вострым, рафінадным нейкім святлом камяністыя сопкі. М. Стральцоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

завары́ць, ‑вару, ‑варыш, ‑варыць; зак., што і чаго.

1. Прыгатаваць навар, настой з чаго‑н. Заварыць шалфей. Заварыць ліпавага цвету. □ Чай гаварылі густы, ажно чорны, рафінад не кідалі ў шклянкі.., пілі ўпрыкуску. Шамякін. Сцюжа, мрок... Я ізноў хвараваты .. Заварыць бы гарачай гарбаты, Разагрэць бы хутчэй самавар. Багдановіч. // Абдаць варам пры гатаванні чаго‑н. Заварыць цеста. // Прыгатаваць шляхам варкі ці залівання варам. Заварыць клей. Заварыць крухмал.

2. Заліць расплаўленым металам шчыліны, пустоты і пад. у металічных вырабах. Заварыць прабоіну.

3. перан. Разм. Распачаць справу, якая вымагае шмат клопату, дзейнасці і пад. — Ну, зараз будзем расхлёбваць тое, што гаварылі. Карпюк.

•••

Заварыць кашу — распачаць якую‑н. непрыемную, клапатлівую справу.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)