расшыра́ць

дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. расшыра́ю расшыра́ем
2-я ас. расшыра́еш расшыра́еце
3-я ас. расшыра́е расшыра́юць
Прошлы час
м. расшыра́ў расшыра́лі
ж. расшыра́ла
н. расшыра́ла
Загадны лад
2-я ас. расшыра́й расшыра́йце
Дзеепрыслоўе
цяп. час расшыра́ючы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

расшыра́ць несов., в разн. знач. расширя́ть; см. расшы́рыць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

расшыра́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да расшырыць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

расшы́рыць, -ру, -рыш, -рыць; -раны; зак., што.

1. Зрабіць больш шырокім. пашырыць.

Р. дарогу.

2. Павялічыць колькасна, у аб’ёме; пашырыць.

Р. вытворчасць.

3. Зрабіць больш шырокім па змесце, узмацніць; пашырыць.

Р. кругагляд.

Р. правы дэпутатаў.

Р. кола інтарэсаў.

|| незак. расшыра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. расшырэ́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

расшыра́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.

1. Незак. да расшырыцца.

2. Зал. да расшыраць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

расшыра́цца несов., возвр., страд. расширя́ться; см. расшы́рыцца, расшыра́ць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

расшы́рыць

дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. расшы́ру расшы́рым
2-я ас. расшы́рыш расшы́рыце
3-я ас. расшы́рыць расшы́раць
Прошлы час
м. расшы́рыў расшы́рылі
ж. расшы́рыла
н. расшы́рыла
Загадны лад
2-я ас. расшы́р расшы́рце
Дзеепрыслоўе
прош. час расшы́рыўшы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

расширя́ть несов.

1. пашыра́ць, расшыра́ць;

2. (увеличивать количество, делать более обширным) пашыра́ць; см. расши́рить;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

раздава́ть​II несов. (расширять сапоги на колодке) раздава́ць, разбіва́ць, расця́гваць; (расширять платье) расшыра́ць, пашыра́ць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

расшырэ́нне, ‑я, н.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. расшыраць — расшырыць; дзеянне і стан паводле знач. дзеясл. расшырацца — расшырыцца. // Паталагічнае павелічэнне памераў (сэрца, сасудаў і пад.). Расшырэнне вен.

2. Расшыраная частка чаго‑н. Труба з расшырэннем.

•••

Расшырэнне Сусвету — павелічэнне з цягам часу адлегласці паміж касмічнымі аб’ектамі (зоркамі, галактыкамі).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)