Рассве́т

назоўнік, уласны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз.
Н. Рассве́т
Р. Рассве́та
Д. Рассве́ту
В. Рассве́т
Т. Рассве́там
М. Рассве́це

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

рассве́т м., прям., перен. світа́нне, -ння ср., зо́лак, -лку и -лаку м., до́світак, -тку м.;

на рассве́те на світа́нні, на зо́лку, на до́світку;

до рассве́та давідна́, на до́світку; да зо́лку, да світа́ння;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пазара́нак, -нку м., обл. рассве́т

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

до́світак, -тку м. рассве́т;

на ~тку — на рассве́те

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

жывёлагадо́ўля, ‑і, ж.

Галіна сельскай гаспадаркі, якая займаецца развядзеннем сельскагаспадарчай жывёлы. Прадукты жывёлагадоўлі. Інтэнсіўная жывёлагадоўля. □ Жывёлагадоўля ў калгасе «Рассвет» набыла сапраўды гіганцкі размах. Кухараў. // Навука аб развядзенні і ўдасканаленні сельскагаспадарчай жывёлы. Лекцыі па жывёлагадоўлі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

зо́лак, -лку, -лаку м. заря́ ж., рассве́т;

уста́ць на зо́лку — встать на заре́ (на рассве́те)

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

гіга́нцкі, ‑ая, ‑ае.

Незвычайна вялікі; велізарны. Гіганцкі завод. Гіганцкае дрэва. // перан. Надзвычайны, выключны па сіле або важнасці. Гіганцкі размах будаўніцтва. □ Працаваць і жыць, як Горкі — вось да чаго хочацца заклікаць. Простае, вялікае жыццё, гіганцкая праца! Купала. Жывёлагадоўля ў калгасе «Рассвет» пабыла сапраўды гіганцкі размах. Кухараў.

•••

Гіганцкія крокі гл. крок.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

світа́нне ср., прям., перен. рассве́т м.; заря́ ж.;

на ~нні — на рассве́те (на заре́);

уста́ць на ~нні — встать на рассве́те (встать с зарёй)

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

сяро́д, прыназ. з Р.

1. У прамежку паміж краямі якой‑н. прасторы, пераважна ў роўнай адлегласці ад іх; пасярод. Стаяць сярод пакоя. □ Мікола чытаў, стоячы сярод хаты. Брыль. Палеткі калгаса «Рассвет» былі сярод лясоў. Кавалёў. // У прамежку паміж пачаткам і канцом якога‑н. адрэзка часу; на працягу чаго‑н. Сярод ночы.

2. У акружэнні каго‑, чаго‑н. (якіх‑н. аднародных прадметаў, з’яў, асоб); паміж кім‑, чым‑н. Карабель сярод ільдоў. Хата сярод лесу. □ Мне лес цяпер міл удвая, Бо родны лес мой краю служыць, Бо лес мой туліць смелых, дужых, Сярод якіх душой і я. Колас. Учора, як разыходзіліся ад пакгауза, не заўважыў Міколка сярод людзей, куды дзеўся яго стары таварыш. Лынькоў. // У ліку, у саставе каго‑, чаго‑н. Сярод тых, хто варочаўся паражняком, былі і Арсень з Міхасём. Каваленка. Сярод трафеяў было некалькі афіцэрскіх мундзіраў. Грахоўскі. // У асяроддзі, у акружэнні каго‑н. [Алаізе] так многа далі простыя людзі, сярод якіх яна жыла. Яны навучылі яе любіць кожную травінку на роднай зямлі, захапляцца паэзіяй паданняў, легенд. Арабей.

•••

Сярод белага дня гл. дзень.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

відно́ I

1. безл. в знач. сказ. светло́;

на дварэ́ ста́ла зусі́м в. — на дворе́ ста́ло совсе́м светло́;

2. безл. (можно видеть, понять) ви́дно;

з-за пы́лу даро́гі было́ не в. — из-за пы́ли не́ было ви́дно доро́ги;

3. (быть очевидным) ви́дно, заме́тно; я́вствовать;

было́ в., што чалаве́к перажы́ў не́шта ця́жкае — бы́ло ви́дно (заме́тно), что челове́к пе́режи́л что́-то тяжёлое;

з гэ́тага было́ в. — из э́того бы́ло ви́дно (заме́тно, я́вствовало)

відно́ II ср. рассве́т м., заря́ ж.;

мы нія́к не маглі́ дачака́цца відна́ — мы ника́к не могли́ дожда́ться рассве́та;

◊ ад відна́ да відна́ — от зари́ до зари́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)