распя́цца, разапну́ся, разапне́шся, разапне́цца; разапнёмся, разапняце́ся, разапну́цца, -ні́ся; зак. (разм.).
Раскінуць рукі або крылы крыжам; раскінуцца.
|| незак. распіна́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
распя́цца
дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
разапну́ся |
разапнё́мся |
| 2-я ас. |
разапне́шся |
разапняце́ся |
| 3-я ас. |
разапне́цца |
разапну́цца |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
распя́ўся |
распя́ліся |
| ж. |
распя́лася |
| н. |
распя́лася |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
разапні́ся |
разапні́цеся |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
распя́ўшыся |
Крыніцы:
dzsl2007,
piskunou2012,
sbm2012,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
распя́цца, разапнуся, разапнешся, разапнецца; разапнёмся, разапняцеся; зак.
Разм. Раскінуць рукі або крылы крыжам; раскінуцца. Сашка рвануў к сабе дзверцы і раптоўна адхіснуўся ад нечаканасці: бацька распяўся цераз усю машыну галавой у дзверцы, і на дробным яго твары ажывала і шырылася ветлівасць. Чорны. Распяўся кажан у падстрэшшы. Пугач вірлавокі дрэмле. Барадулін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
распіна́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; незак.
1. гл. распяцца.
2. перан. Траціць шмат сіл, намаганняў, адстойваючы што-н., пераконваючы каго-н. у чым-н. (разм.).
Хлапец доўга распінаўся, даводзячы, што ён не вінаваты.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
разапну́цца, ‑пнуся, ‑пнешся, ‑пнецца; ‑пнёмся, ‑пняцеся; зак.
Разм. Тое, што і распяцца. Чорная сацінавая сарочка з белымі гузікамі, здавалася, вось-вось разапнецца на шырачэзных плячах. Новікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
распіна́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.
1. Незак. да распяцца.
2. перан. Разм. Прыкладаць шмат сіл, намаганняў, многа і горача гаварыць, адстойваючы, даказваючы што‑н., пераконваючы каго‑н. у чым‑н. Агідна было слухаць Васілю, як здраднікі распіналіся перад акупантамі, хвалілі «новы парадак» і кляліся ў адданасці Гітлеру, «вялікай Германіі». Няхай. [Алеся] не належала да тых крыкух, што распінаюцца ў сварцы цераз плот да суседкі або выбягаюць на вуліцу і ўзнімаюць рукі да неба ў праклёнах. Пестрак. А .. [Кастусь] так і распінаўся, каб паказаць усё, на што ён здатны. Шынклер.
3. Зал. да распінаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)