распрана́ць
дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
распрана́ю |
распрана́ем |
| 2-я ас. |
распрана́еш |
распрана́еце |
| 3-я ас. |
распрана́е |
распрана́юць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
распрана́ў |
распрана́лі |
| ж. |
распрана́ла |
| н. |
распрана́ла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
распрана́й |
распрана́йце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
распрана́ючы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
распрана́ць несов.
1. (кого-л.) раздева́ть;
2. (одежду) снима́ть;
3. перен. раздева́ть; гра́бить;
1-3 см. распрану́ць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
распрана́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да распрануць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
распрану́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́; -ні́; распра́нены і -ну́ты; зак., каго (што).
1. Зняць з каго-н. верхняе адзенне.
Р. гасцей.
2. перан. Зняць, скінуць покрыва (лісце, траву) з чаго-н.
|| незак. распрана́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| звар. распрану́цца, -ну́ся, -не́шся, -не́цца; -нёмся, -няце́ся, -ну́цца; незак. распрана́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.
|| наз. распрана́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
распрана́нне, ‑я, н.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. распранацца — распрануцца і распранаць — распрануць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
распрана́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.
1. Незак. да распрануцца.
2. Зал. да распранаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
раздева́ть несов., прям., перен. раздзява́ць; (снимать верхнюю одежду) распрана́ць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Распра́таваць ’распранаць’ (валож., пруж., Сл. ПЗБ), распра́таць, распра́таці ’распрануць’, распра́тацца ’распрануцца’, распра́твацца ’распранацца’ (Сцяшк.). Гл. апратаць, вопратка.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
разоблача́ть несов.
1. (раздевать) церк., разг., шутл. раздзява́ць, распрана́ць;
2. перен. выкрыва́ць, выяўля́ць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Разбіра́ць 1 ’разнімаць на састаўныя часткі’, ’сартаваць’ (ТСБМ), ’парадкаваць мясную тушу’ (ТСБМ; трак., дзятл., гарад., Сл. ПЗБ), ’разбураць’ (ТСБМ, Сл. ПЗБ), розбіра́ць ’разумець, цяміць’, ’раздзіраць, расскубваць’, ’разнімаць тушу пасля забою’ (ТС). Ад раз- і браць (гл.)
Разбіраць 2 ’слаць пасцель’ (ваўк., Сл. ПЗБ), розбіра́ць ’распранаць’ (ТС), разбіра́цца ’распранацца’ (Сцяшк.), разабра́цца ’распрануцца’ (воран., Сл. ПЗБ; Сцяшк. Сл.). З польск. rozbierać ’распранаць’, ’слаць ложак’, rozbierać się ’распранацца’, rozebrać się ’распрануцца’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)