распалі́цца
дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, зваротны, 2-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
распалю́ся |
распа́лімся |
| 2-я ас. |
распа́лішся |
распа́ліцеся |
| 3-я ас. |
распа́ліцца |
распа́ляцца |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
распалі́ўся |
распалі́ліся |
| ж. |
распалі́лася |
| н. |
распалі́лася |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
распалі́ся |
распалі́цеся |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
распалі́ўшыся |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
распалі́цца, -палю́ся, -па́лішся, -па́ліцца; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Моцна нагрэцца ад агню, жару.
Жалеза распалілася дачырвана.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пачаць гарэць.
Дровы распаліліся.
3. перан. Моцна ўзрушыцца, расхвалявацца; разгневацца.
|| незак. распа́львацца, -аюся, -аешся, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
распалі́цца сов.
1. раскали́ться;
жале́за ~лі́лася — желе́зо раскали́лось;
2. перен. (прийти в сильное возбуждение) распали́ться;
р. гне́вам — распали́ться гне́вом;
◊ атмасфе́ра ~лі́лася — атмосфе́ра накали́лась
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
распалі́цца, ‑палюся, ‑палішся, ‑паліцца; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Моцна нагрэцца ад агню, жару, спёкі. Праз некалькі хвілін чыгунная печ гудзела на ўсю хату, а бляшаная труба распалілася аж дачырвана. Шашкоў. І хоць час быў яшчэ ранні, усё вакол паспела ладна пагрэцца. Асабліва распаліліся рэйкі, — гэта адчувалася нават праз абутак. Васілёнак.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пачаць гарэць, разгарэцца. Дровы распаліліся.
3. перан. Моцна ўзрушыцца, расхвалявацца; разгневацца. Гендарсан распаліўся да таго, што гатовы быў сам біць мужыкоў. Чарнышэвіч. Лявон яшчэ больш распаліўся і, рвануўшы рукі ўніз і наперад, абшчапіў Ціханава тулава тугім абручом. Б. Стральцоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
распали́ться распалі́цца;
распали́ться гне́вом распалі́цца гне́вам.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
раскали́ться распалі́цца; нагрэ́цца.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
распаля́цца, ‑яюся, ‑яешся, ‑яецца.
Незак. да распаліцца (у 3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
раскуры́цца, -куру́ся, -ку́рышся, -ку́рыцца; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Распаліцца, разгарэцца (пра папяросу, цыгару, люльку).
2. Курыць не перастаючы (разм.).
|| незак. раску́рвацца, -аецца (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
распа́львацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.
1. Незак. да распаліцца.
2. Зал. да распальваць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
возбуди́ться узбудзі́цца; (взволноваться) усхвалява́цца, узру́шыцца; (распалиться) распалі́цца.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)