раскату́рхваць

дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. раскату́рхваю раскату́рхваем
2-я ас. раскату́рхваеш раскату́рхваеце
3-я ас. раскату́рхвае раскату́рхваюць
Прошлы час
м. раскату́рхваў раскату́рхвалі
ж. раскату́рхвала
н. раскату́рхвала
Загадны лад
2-я ас. раскату́рхвай раскату́рхвайце
Дзеепрыслоўе
цяп. час раскату́рхваючы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

раскату́рхваць несов., разг. буди́ть, тормоши́ть; раста́лкивать

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

раскату́рхваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да раскатурхаць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

раскату́рхаць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак., каго-што (разм.).

1. Нямоцна штурхаючы, трасучы, абудзіць ад сну, прымусіць прачнуцца.

Р. соннага.

2. перан. Вывесці са стану пасіўнасці, разварушыць.

Р. гледачоў.

|| незак. раскату́рхваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

разма́ивать несов., прост. раскату́рхваць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

расту́ркваць

‘раскатурхваць каго-небудзь, што-небудзь’

дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. расту́ркваю расту́ркваем
2-я ас. расту́ркваеш расту́ркваеце
3-я ас. расту́рквае расту́ркваюць
Прошлы час
м. расту́ркваў расту́рквалі
ж. расту́рквала
н. расту́рквала
Загадны лад
2-я ас. расту́рквай расту́рквайце
Дзеепрыслоўе
цяп. час расту́ркваючы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

раста́лкивать несов.

1. расшту́рхваць, распіха́ць, распі́хваць;

2. (будить) раскату́рхваць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Разду́рбаць ’паволі разбудзіць моцна спячага’ (ашм., Стан.), разду́рдаць ’разбудзіць тармосячы’ (смарг., Сл. ПЗБ), ’разбудзіць не ў час’ (Сцяшк. Сл.), розду́рбаць ’раскатурхаць’ (ТС), разду́рдацца, разду́рбацца ’ачуняць, прачнуцца’ (ашм., смарг., Сл. ПЗБ). Балтызм, параўн. літ. dùrdyti ’калоць’, ’тыкаць’, durdeti ’грымець, грукатаць, трашчаць’. Сюды ж, відаць, і дэфармаванае пад уплывам іншых слоў раздуры́ць ’раскатурхаць’, раздура́ць ’раскатурхваць’, раздура́цца ’прачнуцца’ (Юрч.). Параўн. разгурзацца (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)