разлупі́ць, -луплю́, -лу́піш, -лу́піць; -лу́плены; зак., што (разм.).
1. Разадраць на палосы, распаласаваць што-н.; падраць.
Р. кашулю.
2. Нанесці рану, глыбокую драпіну.
Зачапіўся за сук і разлупіў скуру на назе.
|| незак. разлу́пліваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
разлупі́ць
дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
разлуплю́ |
разлу́пім |
| 2-я ас. |
разлу́піш |
разлу́піце |
| 3-я ас. |
разлу́піць |
разлу́пяць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
разлупі́ў |
разлупі́лі |
| ж. |
разлупі́ла |
| н. |
разлупі́ла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
разлупі́ |
разлупі́це |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
разлупі́ўшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
разлупі́ць сов., разг.
1. разорва́ть, разодра́ть;
2. (кожу) расцара́пать
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
разлупі́ць, ‑луплю, ‑лупіш, ‑лупіць; зак., што.
Разм. Разадраць на палосы, распаласаваць што‑н. Скінуўшы з сябе сарочку і разлупіўшы яе на шырокія палосы, я перавязаў Алесю руку. Адамчык. На падаконніку ў вагоне рос альяс. Адарка адарвала ад яго два лісты, разлупіла іх напал і прыклала да ран. Сабаленка. // Падраць (звычайна зачапіўшыся, зачапіўшы). Разлупіць кашулю. □ Неяк падганяючы.. [Белалобую], хлопчык зачапіўся за сук і разлупіў ледзь не да пояса калашыну. Шуцько.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разлу́пліваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да разлупіць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разлу́плены, ‑ая, ‑ае.
Дзеепрым. зал. пр. ад разлупіць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разлу́плены разг.
1. разо́рванный, разо́дранный;
2. расцара́панный;
1, 2 см. разлупі́ць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Разлупа́шываць ’моцна раздзіраць’ (Юрч. СНЛ), разлупе́чываць ’тс’ (там жа). Утворана ад разлупі́ць ’раздзерці’ з дапамогай экспрэсіўных суфіксаў ‑ашы‑, ‑ечы‑. Гл. лупі́ць 1.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
павуці́на, ‑ы, ж.
1. Сетка з тонкіх нітак або асобная тонкая нітка, утвораная з клейкага рэчыва, якое выдзяляецца павуком. Павуціна плялася ад бэлькі да бэлькі. Бядуля. У кляновых лісцях віснуць павуціны. Куляшоў.
2. перан. Тое, што падобна на такую сетку, нагадвае яе. Павуціна правадоў. Павуціна маршчын. □ Так жа хацелася б змахнуць з таго акенца жалезную павуціну крат, .. разлупіць наросхрыст сцены вагона. Брыль.
3. перан. Тое, што падпарадкоўвае сабе, аблытвае каго‑н. Павуціна хлусні. Павуціна забабонаў. □ У іх фантазіі дзяцінай, Затканай страху павуцінай, Ўстаюць начныя страхі, здані. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)