разла́ты
прыметнік, якасны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
разла́ты |
разла́тая |
разла́тае |
разла́тыя |
| Р. |
разла́тага |
разла́тай
разла́тае |
разла́тага |
разла́тых |
| Д. |
разла́таму |
разла́тай |
разла́таму |
разла́тым |
| В. |
разла́ты (неадуш.)
разла́тага (адуш.) |
разла́тую |
разла́тае |
разла́тыя (неадуш.)
разла́тых (адуш.) |
| Т. |
разла́тым |
разла́тай
разла́таю |
разла́тым |
разла́тымі |
| М. |
разла́тым |
разла́тай |
разла́тым |
разла́тых |
Крыніцы:
piskunou2012,
prym2009,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
разла́ты, ‑ая, ‑е.
Абл. Які расшыраецца кверху, шырокі ўверсе; разлапісты. Вось мы ўжо сядзім пад разлатай старою елкай. Пянкрат.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Разла́ты (разла́тый) ’сукаваты’ (Юрч. СНЛ), параўн. балг. разлат (ръзлат) ’роўны, расшыраны’, ’неглыбокі (пра пасудзіну)’, рус. дыял. разла́тый ’які расшыраецца, паступова павялічваецца ў шырыню’. Мяркулава (Очерки, 29) звязвае апошняе слова з укр. лататий ’шырокі’, рус. лата́тый горошек ’рагаты гарошак, які тырчыць у розныя бакі’ і далей з ла́та, ла́тка ’кусок матэрыі, латка’. Аднак для этымалогіі слова істотнае значэнне мае дзеяслоўная ізалекса, параўн. рус. разла́тить ’шырока растапырыць’ (разан.) і серб.-харв. razlatiti ’расшырыць, шырока адкрыць’, вытворнае ад latiti ’схапіць, сціснуць’ (Цыхун, БЛ, 5, 49). Апошняе да *latiti, роднаснае *latati і, нарэшце, *lětati (ЭССЯ, 14, 48–49), гл. лятаць, лата 3. Пра адносіны *latiti і *lātāti гл. спец. Рыкаў, Зб. Лекаву, 325–327; пра сувязь *latiti і letěti гл. Немец, Slavia, 66, 319–324. Адносна ст.-слав. разлатыи гл. Геродас, Slavia, 49, 397–398.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)