раздо́лле
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, ніякі род, 1 скланенне
|
адз. |
| Н. |
раздо́лле |
| Р. |
раздо́лля |
| Д. |
раздо́ллю |
| В. |
раздо́лле |
| Т. |
раздо́ллем |
| М. |
раздо́ллі |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
раздо́лле, -я, н.
1. Шыр, прастор; шырокая вольная прастора.
Р. неабсяжных палёў.
2. Шырокая прастора, якая дае магчымасць свабодна дзейнічаць каму-, чаму-н., праяўляцца чаму-н. (разм.).
Р. птушкам у лесе.
3. перан. Спрыяльныя, зручныя абставіны; умовы для каго-, чаго-н.
Тут р. для грыбнікоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
раздо́лле ср., прям., перен. раздо́лье, просто́р м.
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
раздо́лле, ‑я, н.
1. Шыр, прастор; шырокая вольная прастора. Стэпавае раздолле. □ Абрысы хат з заснежанымі стрэхамі зводдалі ў цемры нельга было разабраць, і агеньчыкі нагадвалі буйныя зоркі, што ўпалі з неба на снегавое раздолле. Хадкевіч. Прыемна было ісці па гэтай роўнядзі, па гэтым свежым раздоллі, упрыгожаным зыбучай павуцінкай золкавай расы. Кулакоўскі.
2. Разм. Шырокая прастора, якая дае магчымасць свабодна дзейнічаць каму‑, чаму‑н., праяўляцца чаму‑н. і пад. Высечаныя дрэвы далі раздолле тым, што асталіся з бакоў, і яны галінамі сваімі пацягнуліся на прагалы і стварылі жывыя шаты. Пальчэўскі. [Кажамяка:] — Толькі асушыць балота, тады будзе тваёй птушцы раздолле. Гурскі. // перан. Поўная свабода, адсутнасць абмежаванняў у чым‑н.; спрыяльныя, зручныя абставіны, умовы для каго‑, чаго‑н. Пачынаецца раздолле для аматараў грыбоў. В. Вольскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разле́гласць, -і, ж.
Даль, прастора, раздолле.
Касцёл быў відзен на ўсю р.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прасто́р, -у, мн. -ы, -аў, м.
1. Свабоднае, вялікае месца, абшар.
Стэпавы п.
2. Свабода, раздолле.
Дзецям тут п.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
раздо́лье ср.
1. раздо́лле, -лля ср., прасто́р, -ру м.;
2. перен. раздо́лле, -лля ср.; раско́ша, -шы ж.; выго́да, -ды ж.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Разыгра́ ’раздолле, прастор, раскоша’ (Скарбы). Параўн. ро́зыгры (гл. розыйгра).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пападу́мваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.
Разм. Тое, што і пападумаць. [Ціток] ляжаў, уткнуўшыся ў высокі каўнер кажуха. Вот дзе было раздолле пападумваць. Лобан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
раскармі́ць, ‑кармлю, ‑корміш, ‑корміць; зак., каго.
Сытна, добра кормячы, зрабіць тлустым, сытым. [Кажамяка:] Толькі асушыць балота, тады будзе тваёй птушцы раздолле. Кармі, Васіліса Прохараўна, хоць раскармі сваіх курэй. Гурскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)