развіва́цца

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. развіва́юся развіва́емся
2-я ас. развіва́ешся развіва́ецеся
3-я ас. развіва́ецца развіва́юцца
Прошлы час
м. развіва́ўся развіва́ліся
ж. развіва́лася
н. развіва́лася
Загадны лад
2-я ас. развіва́йся развіва́йцеся
Дзеепрыслоўе
цяп. час развіва́ючыся

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

развіва́цца несов., возвр., страд. развива́ться; развёртываться; развора́чиваться; см. разві́цца, развіва́ць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

развіва́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.

1. Незак. да развіцца.

2. Адбывацца, працякаць. Сусветны камуністычны рух нашай эпохі паспяхова развіваецца, пераадольваючы цяжкасці і перашкоды на сваім шляху. «Полымя».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

развівацца, квітнець □ ісці ўгору

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)

разві́цца, -заўю́ся, -заўе́шся, -заўе́цца; -звіўся, -звіла́ся, -ло́ся; зак.

1. Раскруціцца, расплесціся (пра што-н. звітае, завітае).

Вяроўка развілася.

2. Распусціцца (пра пупышкі, кветкі і пад.).

З прыходам цяпла дрэўца прыгожа развілося.

Тады каза разжывецца, як куст разаўецца (прыказка).

3. Відазмяняючыся, знаходзячыся ў працэсе росту, дасягнуць вышэйшай або пэўнай стадыі развіцця.

Усходы добра развіліся.

4. Дайсці да высокай ступені дасканаласці, высокага ўзроўню, найбольшай сілы.

Шырока развілася сучасная літаратура.

Здольнасці развіліся.

5. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Стаць мацнейшым, умацавацца, памацнець.

Мускулы развіліся.

6. Паступова павялічваючыся, узмацняючыся, дайсці да значнай ступені.

З гары развілася вялікая скорасць.

|| незак. развіва́цца, -а́ецца.

|| наз. развіццё, -я́, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

развива́ться​I несов.

1. (раскручиваться) развіва́цца, раскру́чвацца;

2. (расплетаться) расплята́цца, развіва́цца; см. разви́ться​I;

3. страд. развіва́цца, раскру́чвацца; расплята́цца; см. развива́ть​I.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

развива́ться​II несов.

1. (широко разворачиваться) развіва́цца, разго́ртвацца;

промы́шленность развива́ется прамысло́васць развіва́ецца (разго́ртваецца);

2. в др. знач. развіва́цца;

3. страд. развіва́цца, разго́ртвацца; см. развива́ть​II.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

неабарача́льны, -ая, -ае.

Такі, які не можа развівацца ў адваротным напрамку.

Н. працэс.

|| наз. неабарача́льнасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

жыццяздо́льны, -ая, -ае.

Здольны існаваць і развівацца, падтрымліваць і захоўваць жыццё.

Ж. арганізм.

Ж. калектыў.

|| наз. жыццяздо́льнасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

шы́рыцца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -рыцца; незак.

Станавіцца больш шырокім, павялічвацца, развівацца.

Узараная паласа шырылася.

Шырыцца рух прыхільнікаў міру.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)