развява́ць, 1 і 2 ас. не ўжыв., -а́е; незак., што.
Калыхаць, распускаць, разносіць у розныя бакі.
Вецер развявае валасы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
развява́ць
дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
развява́ю |
развява́ем |
| 2-я ас. |
развява́еш |
развява́еце |
| 3-я ас. |
развява́е |
развява́юць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
развява́ў |
развява́лі |
| ж. |
развява́ла |
| н. |
развява́ла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
развява́й |
развява́йце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
развява́ючы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
развява́ць несов.
1. (ветром) развева́ть; рассе́ивать;
2. перен. (о мыслях, настроении и т.п.) рассе́ивать; разве́ивать; разгоня́ть;
3. (флаги, волосы и т.п.) развева́ть, трепа́ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
развява́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., што.
Калыхаць, распускаць, разносіць у розныя бакі. Вецер .. развяваў сіні дым .. [Тамашовай] папяросы. Чорны. Вецер развяваў рознакаляровыя сцягі на мачтах. Хомчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
развева́ть несов. развява́ць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
развява́нне, ‑я, н.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. развяваць і развявацца. // Спец. Выдзіманне ветрам часцінак горных народ і глебы. У працэсе натуральнага зарастання расліннасцю або пасля пасадкі лесу развяванне пяскоў спыняецца. Прырода Беларусі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
развява́цца, ‑аецца; незак.
1. Калыхацца, хвалявацца ад ветру. Настаўніца стаяла высока на возе, гордая, стройная, вочы яе гарэлі, валасы развяваліся. Маўр. На доме, дзе размяшчаўся штаб злучэння, і на многіх будынках развяваліся чырвоныя, сцягі. Шчарбатаў.
2. Зал. да развяваць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
полоска́ть несов.
1. паласка́ць;
полоска́ть бельё паласка́ць бялі́зну;
полоска́ть рот паласка́ць рот;
2. перен. (ветром) паласка́ць, развява́ць; (трепать) трапа́ць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Паласка́ць ’прамываць, абмываць; развяваць што-н., хлопаць чым-н. (пераважна пра вецер)’. Агульнаслав.: рус. полоска́ть, укр. полоска́ти, ст.-рус. полоскати, ц.-слав. пласкати ’тс’, польск. płoskuny ’нянасце’, чэш. pláskati ’хлопаць, матляць, махаць’, славац. pľas(k)nuť ’хлопнуць’, славен. plȃskati ’хлопаць, біць, шумець, крычаць’. Прасл. polskati. Этымалогію гл. палакаць. Паралелі з балт. моў: лат. palce ’месца для купання; дажджавы паток’, pal̃ts ’дажджавы паток’ (магчыма, з *palcs) (Мейе–Эндзелін, 3, 57, 63).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
паласка́ць, палашчу, палошчаш, палошча; незак., што.
1. Прамываць, абмываць, апускаючы ў ваду. Пад мостам, стоячы па калені ў вадзе, жанчына паласкала бялізну. Лобан. І маці стол ужо прыбрала, Пасуду, лыжкі паласкала. Колас. // Заліваючы або паліваючы, абмываць. Шыбы паласкаў дождж, але праз іх яшчэ добра былі відаць апошнія ружы. Федасеенка.
2. Прамываць рот, горла, зубы з мэтай дэзінфекцыі, лячэння. Назаўтра раніцаю доктар Пфэрдсан абматаў .. [Гендарсану] твар бінтам, даў нейкую вадкасць паласкаць рот. Чарнышэвіч.
3. Развяваць што‑н., хлопаць чым‑н. (пераважна пра вецер). А побач гмах на люднай плошчы Асветлен сонцам веснавым, І вецер горды сцяг палошча Над родным горадам маім. Звонак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)