радые... (а таксама радыя...).
Першая састаўная частка складаных слоў са знач.: які адносіцца да радыю, радыяцыі, напр.: радыелячэнне, радыеізатопы, радыетэрапія.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
радыя... (гл. радые...).
Першая састаўная частка складаных слоў; ужыв. замест «радые...», калі націск у другой частцы слова падае на першы склад, напр.: радыяграфія, радыялогія.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ра́ды
прыметнік, якасны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
ра́ды |
ра́дая |
ра́дае |
ра́дыя |
| Р. |
ра́дага |
ра́дай
ра́дае |
ра́дага |
ра́дых |
| Д. |
ра́даму |
ра́дай |
ра́даму |
ра́дым |
| В. |
ра́дага (адуш.) |
ра́дую |
ра́дае |
ра́дых (адуш.) |
| Т. |
ра́дым |
ра́дай
ра́даю |
ра́дым |
ра́дымі |
| М. |
ра́дым |
ра́дай |
ра́дым |
ра́дых |
Крыніцы:
prym2009,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
радые... (а таксама радыя...).
Першая састаўная частка складаных слоў, якая паказвае на адносіны да радыеактыўнасці, да радыяцыі, напрыклад: радыебіялогія, радыеізатопы, радыелюмінісцэнцыя, радыелячэнне, радыетэрапія, радыеэлемент.
[Ад лац. radio — выпрамяняю.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
праме́нь, ‑я; мн. прамені, ‑яў і прамяні, ‑ёў; м.
1. Вузкая паласа святла, якая ідзе ад якой‑н. крыніцы святла або прадмета, які свеціцца. Тонкаю ніткаю прашыўся з неба прамень сонца. Арабей. У левай руцэ Фёдар Цімафеевіч трымаў ліхтар, які кідаў уперад нядоўгі, але шырокі прамень святла. Васілёнак. // перан.; чаго. Хуткае, нечаканае праяўленне чаго‑н., пробліск. [Лютынскі:] Ніводзін прамень славы іх [бальшавікоў] не ўпадзе на тваю галаву. Крапіва.
2. звычайна мн. (прамяні́, ‑ёў). Спец. Лініі распаўсюджання энергіі хваль (электрамагнітных, светлавых і пад.). Рэнтгенаўскія прамяні. Прамяні радыя.
•••
Інфрачырвоныя прамяні — нябачныя прамяні, якія складаюць частку спектра, што працягваецца далей бачнай часткі ад чырвонага яго канца.
Касмічныя прамяні — асобыя прамяні, якія пранікаюць у атмасферу з космасу і нясуць у сабе вялікую энергію.
Катодныя прамяні — паток электронаў, які наглядаецца пры электрычным разрадзе ў трубцы з разрэджаным газам.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)