рабо́тнік

назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. рабо́тнік рабо́тнікі
Р. рабо́тніка рабо́тнікаў
Д. рабо́тніку рабо́тнікам
В. рабо́тніка рабо́тнікаў
Т. рабо́тнікам рабо́тнікамі
М. рабо́тніку рабо́тніках

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

акла́д¹, -у, М -дзе, мн. -ы, -аў, м.

Размер заработнай платы, устаноўлены ў адпаведнасці з пасадай работніка.

Павысіць а.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

перава́біць, -блю, -біш, -біць; -блены; зак., каго (што).

Заахвоціўшы чым-н., угаварыць перайсці, пераехаць куды-н., пераманіць.

П. добрага работніка.

|| незак. перава́бліваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

прафе́сія, -і, мн. -і, -сій, ж.

Асноўны род заняткаў, працоўнай дзейнасці, што служыць крыніцай існавання.

Па прафесіі інжынер-электрык.

Вытворчыя прафесіі.

○

Вольная прафесія — прафесія творчага работніка, які жыве на ганарары.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

падве́ргнуць, -ну, -неш, -не; -е́рг і -е́ргнуў, -гла; -ні́; зак., каго-што і чаму.

Зрабіць прадметам якога-н. дзеяння, паставіць у якое-н. становішча.

П. работніка крытыцы.

П. небяспецы.

|| незак. падвярга́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

прама́цаць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак.

1. што. Мацаючы, праверыць, выявіць.

П. пухліну.

2. перан., каго-што. Праглядаючы, вывучаючы, скласці сабе ўяўленне пра каго-, што-н. (разм.).

П. новага работніка.

|| незак. прама́цваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

гастралёр, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Артыст на гастролях.

2. перан. Пра таго, хто пастаянна мяняе месца работы, пра выпадковага работніка (разм., неадабр.).

|| ж. гастралёрка, -і, ДМ -рцы, мн. -і, -рак.

|| прым. гастралёрскі, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

акла́д, ‑а, М ‑дзе, м.

1. Размер заработнай платы, устаноўлены ў адпаведнасці з пасадай работніка.

2. Тое, што і абклад (у 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

тарыфікава́цца, ‑куюся, ‑куешся, ‑куецца; зак. і незак.

1. Прайсці (праходзіць) тарыфікацыю для ўстанаўлення велічыні аплаты працы (пра работніка).

2. толькі незак. Зал. да тарыфікаваць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сумясці́ць, -мяшчу́, -ме́сціш, -ме́сціць; суме́шчаны; зак., што.

1. Спалучыць, злучыць разам.

С. работу з вучобай.

Нельга с. несумяшчальнае.

2. Налажыць адно на адно (пра лініі, геаметрычныя фігуры).

С. сіметрычныя фігуры.

|| незак. сумяшча́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. сумяшчэ́нне, -я, н.

С. прафесій (у аднаго работніка).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)