піса́цца, пішу́ся, пі́шашся, пі́шацца; пішы́ся; незак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Перадавацца на пісьме пэўным чынам.
Імёны і прозвішчы пішуцца з вялікай літары.
2.(1 і 2 ас. не ўжыв.), безас. Аб магчымасці або жаданні пісаць (разм.).
Сёння штосьці не пішацца.
3. кім. Лічыцца ў якім-н. званні, саслоўі, называць сябе як-н., падпісваючыся (уст.).
П. дваранінам.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
піса́цца
дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
пішу́ся |
пі́шамся |
| 2-я ас. |
пі́шашся |
пі́шацеся |
| 3-я ас. |
пі́шацца |
пі́шуцца |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
піса́ўся |
піса́ліся |
| ж. |
піса́лася |
| н. |
піса́лася |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
пішы́ся |
пішы́цеся |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
пі́шучыся |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
піса́цца несов.
1. в разн. знач. писа́ться;
мне сёння не пі́шацца — безл. мне сего́дня не пи́шется;
ён піса́ўся дварані́нам — он писа́лся дворяни́ном;
2. разг. запи́сываться; вступа́ть;
п. ў калга́с — запи́сываться (вступа́ть) в колхо́з;
3. страд. писа́ться; см. піса́ць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
піса́цца, пішуся, пішашся, пішацца; незак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.) Ужывацца на пісьме; перадавацца на пісьме пэўным чынам. На канцы слова «вугаль» пішацца мяккі знак. □ Падыходзіў бліжэй дзядзька Антось, і мужчыны наладжвалі вучням і дарэктару «экзамент». Пыталіся, як пішацца тое ці іншае слова. С. Александровіч.
2. безас. Разм. Аб магчымасці або жаданні пісаць. Пісалася добра, Бо золкі Дождж рытм адбіваў. Калачынскі.
3. Уст. Лічыцца кім‑, чым‑н., называць сябе як‑н. у дакументах, афіцыйных паперах. — Ты як пішашся: па бацьку ці па матцы? — запытаўся .. [старшыня]. Якімовіч.
4. Разм. Запісвацца, уступаць. Адзін за адным каралінцы пачалі пісацца ў калгас. Сабаленка.
5. Зал. да пісаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
проставля́ться страд. ста́віцца; піса́цца.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
сочиня́ться страд.
1. склада́цца, скла́двацца; ствара́цца; піса́цца;
2. выдумля́цца, прыдумля́цца;
3. злуча́цца; см. сочиня́ть.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Мацыёла, маціёла ’ляўконія сівая, Matthiola incana L.’ (Кіс., Інстр. II). З лац. назвы гэтай расліны. Спалучэнне літар ‑th‑ магло чытацца, як у англ. мове, якое пры перадачы на рус. мову перадавалася праз -[с]- і ў спалучэнні з папярэднім [т] стала пісацца як ‑ц‑.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
выпи́сываться
1. выпі́свацца;
выпи́сываться из больни́цы выпі́свацца з бальні́цы;
2. страд. выпі́свацца; малява́цца, вымалёўвацца, піса́цца; см. выпи́сывать.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
писа́ться
1. в разн. знач. піса́цца;
буква́ «д» пи́шется хвосто́м вниз и́ли вверх лі́тара «д» пі́шацца хвасто́м уні́з ці ўгару́;
мне сего́дня не пи́шется мне сёння не пі́шацца;
он писа́лся дворяни́ном ён піса́ўся дварані́нам;
2. страд. піса́цца; малява́цца; см. писа́ть.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Ме́шкацца ’марудзіць, рабіць памалу’ (пін., З нар. сл.; ТС). Рус. мешкать ’тс’, урал. ’чакаць’, кіраў. ’разважаць’, ст.-рус. мѣшькати ’чакаць, марудзіць’, ’жыць, пражываць, быць падданым’, мѣшаный ’павольны, вялы’ (паводле Махэка₂, 361, павінна было пісацца ме‑), польск. mieszkać ’марудзіць’, ’забыць, не звяртаць увагі’, ’жыць, прабываць, знаходзіцца’, ’заставацца’, ’быць у адносінах з кім-небудзь’, nieomieszkać ’не занядбаць’, в.-луж. mješkorić ’марудзіць’, чэш. meškati ’марудзіць’, ’знаходзіцца, перашкаджаць у рабоце’, славац. meškať ’спазняцца, адставаць’, славен. mečkati ’паволі працаваць’. Не зусім яснае слова. Найбольш імаверна, што яно паходзіць з мѣшати > мяшаць (гл.) у выніку нарашчэння асновы. Укр. мешкати ’пражываць’, як і ст.-бел. мешкати, мяшкати ’жыць, знаходзіцца’ (XIV ст.), запазычана са ст.-польск. mieszkać ’жыць’ (Жураўскі, SlOr, 10, 1961, 40; Булыка, Лекс. запазыч., ЕСУМ, 3, 455–456.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)