◎ Пёры ’пер’е’, ’лісце цыбулі, часнаку’, ’плаўнікі ў рыбы’ (Сл. ПЗБ; рэч., Мат. Гом.; смарг., І.Патал.), ’вастрыё ў свярдзёлку’ (свісл., Шатал.), пёрышкі ’плаўнікі ў рыбы’ (кліч., Жыв. сл.). Да пяро. пёр ’е (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пяро́
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, ніякі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
пяро́ |
пёры
пяры́ |
| Р. |
пяра́ |
пёраў |
| Д. |
пяру́ |
пёрам |
| В. |
пяро́ |
пёры
пяры́ |
| Т. |
пяро́м |
пёрамі |
| М. |
пяры́ |
пёрах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
пе́р’е, -я, н., зб.
Пёры (гл. пяро ў 1 знач.).
Гусінае п.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
махавы́¹, -а́я, -о́е.
Які мае адносіны да махання, прызначаны для яго.
Махавыя пёры.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пе́р’е, ‑я, н., зб.
Пёры (гл. пяро ў 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Пёрлышка ’плаўнік у рыб’ (астрав., Жыв. сл.) — у выніку кантамінацыі лексем крылца, крылка і пёрышка (гл. пёры, пяро).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пяро́¹, -á, мн. пёры і (з ліч. 2, 3, 4) пяры́, пёраў, н.
1. Рагавы стрыжань з пушыстымі адросткамі па баках, які вырастае на скуры птушак.
Страусавае п.
Гусінае п. (да паяўлення металічных пёраў² — прылада для пісання чарнілам).
2. Зялёны ліст цыбулі і часнаку (разм.).
|| памянш. пёрка, -а, мн. -і, -рак і -ркаў, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
махавы́ I махово́й;
~во́е ко́ла — махово́е колесо́;
~вы́я пёры — маховы́е пе́рья
махавы́ II мохово́й, мша́ный, мши́стый;
~во́е бало́та — мохово́е боло́то
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Раздо́ргнуць ’разарваць’ (Нас.), раздо́рганы ’разарваны на часткі’ (Нас.). Да до́ргнуць ’рэзка таргануць’ (Юрч.), параўн. рус. смал. дарга́ць ’рваць, раздзіраць’, калуж. до́ргать ’тузаць’, чэш. дыял. drhat ’скубаць пёры’, серб. дрга́стити ’моцна часаць, раздзіраць’, што ўзводзяць да прасл. *dьrgati (ЭССЯ, 5, 221), роднаснага *dьrati (гл. драць).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пяро́², -а́, мн. пёры і (з ліч. 2, 3, 4) пяры́, пёраў, н.
Металічная выгнутая пласцінка з расшчэпленым канцом для пісання чарнілам, тушшу.
Узяцца за п. (пачаць пісаць). Выйсці з-пад пяра каго-н. (быць напісаным кім-н.). Бойкае п. (перан.: пра лёгкі, вольны стыль). Разбойнікі пяра (перан.: пра прадажных, беспрынцыповых журналістаў; пагард.).
|| памянш. пёрка, -а, мн. -і, -рак і -ркаў, н.
|| прым. пёравы, -ая, -ае.
Шарыкавыя і пёравыя ручкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)