абазна́цца, -на́юся, -на́ешся, -на́ецца; зак.
1. Памыліцца, прыняць каго-н. за іншага, што-н. за другое.
А. ў прыцемку.
Прабачце, я абазнаўся.
2. Звыкнуцца з чым-н., пазнаёміцца.
Пятрусь папрацаваў каля трохмесяцаў, абазнаўся з варштатамі і станкамі.
|| незак. абазнава́цца, -наю́ся, -нае́шся, -нае́цца; -наёмся, -наяце́ся, -наю́цца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
звана́р, ‑а, м.
Царкоўны служыцель, які звоніць у званы. Пятрусь Кравец, званар, сядзеў на званіцы, дзержачы ў руках вяроўку. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
засердава́ць, ‑сярдую, ‑сярдуеш, ‑сярдуе; зак.
Разм. Зазлаваць, раззлавацца. Кожную нядзельку дзяўбе Кася Петрусю адно і тое, і Пятрусь іншы раз засярдуе. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чма́каць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Абл. Чвякаць. Пятрусь голасна чмакаў, перакідаючы на бяззубых дзёснах гарачую бульбу, хлюпаў капустай і ўсё гаварыў, гаварыў... Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
піло́цкі, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да пілота. Пятрусь вылез з пілоцкай кабіны крыху збянтэжаны — ён не чакаў, што яго будзе сустракаць усё сяло. Краўчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
та́таў, ‑ава.
Разм. Які мае адносіны да таты, які належыць тату. Татава шапка. □ Не вярнуўся да дому і татаў брат, дзядзька Пятрусь. Брыль. Татава хата ўсім багата. Прыказка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
раскату́рхацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.
Разм. Абудзіцца ад сну. — Пятрусь, уставай! — гукнула старая на печ.. Пятрусь, хоць і глухаваты і спіць яшчэ моцна, раскатурхаўся хутка, сцяміў, у чым справа. Брыль. Язэп доўга не мог раскатурхацца ад сну, і таму Кастусь запрагаў каня сам. Якімовіч. // перан. Выйсці са стану пасіўнасці, разварушыцца. Шнураў канчаткова раскатурхаўся пасля бакала шампанскага, заспяваў «А ў полі вярба», усе падхапілі і дружна праспявалі песню. Гурскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
арха́нгел, ‑а, м.
У хрысціянскай рэлігіі — анёл вышэйшага рангу. Можна, скажам, давесці, што Пятрусь Маргун падобен з твару да архангела Міхаіла, што я — не я і хата не мая. Колас.
[Ад грэч. archē — пачатак, улада і aggelos — анёл.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паміры́ць, ‑міру, ‑мірыш, ‑мірыць; зак., каго-што.
Наладзіць згоду, мірныя адносіны паміж кім‑, чым‑н. Янка і Пятрусь грызліся заўсёды: абы стрэліся дык і пачыналі.. А памірыць іх было немагчыма. Чарнышэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
падашука́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.
Разм. Крыху ашукацца, пралічыцца ў чым‑н. — Ты толькі, Міхась, не накідайся адразу на яду, — асцерагаў Міхася Пятрусь: — бо мама штораз будзе даваць смачнейшую страву. Я летась падашукаўся. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)