Пятро́

назоўнік, уласны, адушаўлёны, асабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. Пятро́ Пё́тры
Пятры́
Р. Пятра́ Пё́траў
Д. Пятру́ Пё́трам
В. Пятра́ Пё́траў
Т. Пятро́м Пё́трамі
М. Пятру́ Пё́трах

Крыніцы: krapivabr2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

Пятра́ и Пятро́: на Пятра́ церк. в Петро́в день;

чака́й П., сыр з’ясі́ — посл. далеко́ кулику́ до Петро́ва дня

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Пятро́ ’божая кароўка, Coccinella’ (ЛА, 1), пятра́‑па́ўла ’тс’ (брасл., Сл. ПЗБ), пятру́к ’тс’ (швянч., Сл. ПЗБ), пятру́шка ’тс’ (паст., Сл. ПЗБ; Жд.). Гл. пе́трык.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Паўлю́к ’слімак’ (воран., Сл. ПЗБ). Да імя Паўлюкс Павел. Параўн. адыменныя назвы божай кароўкі (СоссіпеПа septempunctata): λ’урыўка, Пятро, Тодар, Андрзика, Федарка, Іванька, Кандратка, Сідарка (Шаталава, З жыцця, 156–178).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

шатэ́н, ‑а, м.

Мужчына з цёмна-русымі, каштанавымі валасамі. Пятро — высокі, танклявы шатэн, з шараватымі плямамі сівізны на скронях — стаіць на каленях. Ракітны.

[Фр. châtain.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

абры́длы, ‑ая, ‑ае.

Які абрыдзеў, надакучыў; прыкры, нялюбы. Пятро стараўся як-небудзь адысці ад Любы, якая ўсё больш і больш рабілася яму абрыдлай. Шамякін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

башма́чнік, ‑а, м.

Чыгуначнік, спецыяліст па спыненню вагонаў з дапамогай башмакоў. — Гэта агіднасць! Гэта нахабства! — крычаў башмачнік Сцяпан Стукаў. Яму энергічна падтакваў стрэлачнік Пятро Гуляеў. Васілёнак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

нешанцава́нне, ‑я, н.

Пастаянныя няўдачы, збег неспрыяльных акалічнасцей. Ні з кім яшчэ не быў такі шчыры Пятро, як са сваімі людзьмі. Усё расказаў пра сваё нешанцаванне. Ракітны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прастудзі́цца, ‑студжуся, ‑студзішся, ‑студзіцца; зак.

Захварэць ад прастуды. Дзед колькі дзён таму, ловячы рыбу, вымак і прастудзіўся. Мележ. Пятро прастудзіўся і захварэў на двухбаковае запаленне лёгкіх. Шамякін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

разгалёкацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.

Разм. Раскрычацца, звычайна завучы каго‑н. — Пеця! Петрык! Пятро! І дзе ён дзеўся? От шалапут! — Ну чаго ты разгалёкаўся? Тут я. Скрыпка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)