пянька́, -і́, ДМ -ньцы́, ж.
Прадзільнае валакно з канопляў.
|| прым. пянько́вы, -ая, -ае.
Пяньковыя вяроўкі вельмі моцныя.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пянька́
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
| Н. |
пянька́ |
| Р. |
пянькі́ |
| Д. |
пяньцы́ |
| В. |
пяньку́ |
| Т. |
пянько́й
пянько́ю |
| М. |
пяньцы́ |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пянька́, ‑і, ДМ ‑ньцы, ж.
Канаплянае валакно. [Нямко] то плёў лапці, то віў з пянькі путы, то вымайстроўваў якую-небудзь штуку з чачоткі. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Пянька́ ’канаплянае валакно’ (ТСБМ; віл., рагач., Сл. ПЗБ; Бяльк.), сюды ж пянько́ўка ’крамная хустка; вялікая хустка сваёй работы’ (в.-дзв., Шатал.; маладз., Янк. Мат.; Жд. 1; валож., Жд. 3), пінькучы́ ’лапці, падплеценыя вяроўкамі’ (Бяльк.), пянько́вішча, пяньку́чышча, пінькамо́чча ’месца, дзе мочаць каноплі’ (тамсама). Яшчэ Шымкевіч (Покажчик, 2, 13) параўноўваў з рус. пенька́ ’ачышчаныя ад кастрыцы канапляныя мочкі, валокны’; польск. pieńka ’тс’. Банькоўскі (2, 555), “гандлёвую назву канаплянага валакна ў ВКЛ” выводзіць з літ. penkì ’пяць (верацён)’, што зусім неверагодна; рус. пенька́ ’каноплі’ лічыць запазычаннем “z Litwy”. Фасмер (3, 233) выводзіць са ст.-інд. bhaŋgas, bhaŋgā ’каноплі’, таксама Махэк₂ (443, пад pěnek ’мужчынскія асобіны канопляў, плоскуні’, pěnka ’жаночыя асобіны канопляў’), што на сучасным этапе этымалагізацыі здаецца найбольш прымальным, улічваючы пераважна ўсходнюю арыентацыю ў распаўсюджанні назвы.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пянё́к
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
пянё́к |
пянькі́ |
| Р. |
пянька́ |
пянько́ў |
| Д. |
пяньку́ |
пянька́м |
| В. |
пянё́к |
пянькі́ |
| Т. |
пянько́м |
пянька́мі |
| М. |
пяньку́ |
пянька́х |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
tsblm1996.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
пенька́ пянька́, -кі́ ж., мн. нет.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пянёк (род. пянька́) м., уменьш. пенёк
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
сіза́льскі спец. сиза́льский;
~кая пянька́ — сиза́льская пенька́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
сла́ны 1, ‑ая, ‑ае.
Дзеепрым. зал. пр. ад слаць 1.
сла́ны 2, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад слаць 2.
2. у знач. прым. Разасланы. Пянька не сланая, а мочаная.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)