пульсава́ць, 1 і 2 ас. не ўжыв., -су́е; незак.
1. Пра сэрца, артэрыі: мець пульс, біцца.
На скроні ледзь прыметна пульсавала жылка.
2. Праяўляцца з перыядычнымі зменамі ў сіле, напружанні і пад. (спец.).
|| наз. пульсава́нне, -я, н. і пульса́цыя, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пульсава́ць
дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
- |
- |
| 2-я ас. |
- |
- |
| 3-я ас. |
пульсу́е |
пульсу́юць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
пульсава́ў |
пульсава́лі |
| ж. |
пульсава́ла |
| н. |
пульсава́ла |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
пульсава́ць несов., прям., перен. пульси́ровать
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пульсава́ць, ‑суе; незак.
1. Рытмічна біцца, мець пульс (пра сэрца, артэрыі і пад.). На лбе ўсхвалявана пульсавала тонкая сіняватая жылка. Гамолка. // Рытмічна рухацца па крывяносных сасудах (пра кроў). У такіх роздумах Людвік і дабег да свайго лагера. Нейкі час не прыслухоўваўся, як пульсуе кроў у дзяўчыны, ці трымаецца ў грудзях дыханне. Кулакоўскі. І зноў з усіх ног бягу прэч ад школы... Бягу, а ў скронях б’е, пульсуе, аж звініць кроў — гэта праўда, усё праўда, што я думаў... Сачанка.
2. перан. Рытмічна рухацца; актыўна праяўляцца. Над Дняпром, над Волгай, над Масквой-ракою, — скрозь жыццё пульсуе, шпаркае такое. Дубоўка. Творчая фантазія пульсуе тут моцна, і актуальнасць праблематыкі не слабее. У. Калеснік.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Пульсава́ць ’абіваць збожжавыя’ (гродз., Сл. ПЗБ). Крыніцай запазычання лічыцца літ. paisýti ’тс’ (там жа), гл. пойсаваць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пульси́ровать несов. пульсава́ць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
запульсава́ць, ‑суе; зак.
Пачаць пульсаваць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пульсава́нне, ‑я, н.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. пульсаваць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пульса́цыя, ‑і, ж.
Дзеянне паводле дзеясл. пульсаваць (у 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пульсу́ючы,
1. ‑ая, ‑ае. Дзеепрым. незал. цяпер. ад пульсаваць.
2. ‑ая, ‑ае; у знач. прым. Які працуе, дзейнічае рытмічна, з перыядычнымі зрухамі, зменамі. Пульсуючы струмень. Пульсуючы ток. Пульсуючы рухавік.
3. Дзеепрысл. незак. да пульсаваць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)