пры́шлы, -ая, -ае.
1. Які прыйшоў адкуль-н., не тутэйшы.
П. чалавек.
2. Які прыйдзе, наступіць, будучы.
Спадзявацца на прышлае (наз.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пры́шлы
прыметнік, якасны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
пры́шлы |
пры́шлая |
пры́шлае |
пры́шлыя |
| Р. |
пры́шлага |
пры́шлай
пры́шлае |
пры́шлага |
пры́шлых |
| Д. |
пры́шламу |
пры́шлай |
пры́шламу |
пры́шлым |
| В. |
пры́шлы (неадуш.)
пры́шлага (адуш.) |
пры́шлую |
пры́шлае |
пры́шлыя (неадуш.)
пры́шлых (адуш.) |
| Т. |
пры́шлым |
пры́шлай
пры́шлаю |
пры́шлым |
пры́шлымі |
| М. |
пры́шлым |
пры́шлай |
пры́шлым |
пры́шлых |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
пры́шлы
прыметнік, адносны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
пры́шлы |
пры́шлая |
пры́шлае |
пры́шлыя |
| Р. |
пры́шлага |
пры́шлай
пры́шлае |
пры́шлага |
пры́шлых |
| Д. |
пры́шламу |
пры́шлай |
пры́шламу |
пры́шлым |
| В. |
пры́шлы (неадуш.)
пры́шлага (адуш.) |
пры́шлую |
пры́шлае |
пры́шлыя (неадуш.)
пры́шлых (адуш.) |
| Т. |
пры́шлым |
пры́шлай
пры́шлаю |
пры́шлым |
пры́шлымі |
| М. |
пры́шлым |
пры́шлай |
пры́шлым |
пры́шлых |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
пры́шлы
1. при́шлый;
2. см. бу́дучы I
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пры́шлы, ‑ая, ‑ае.
1. Які прыйшоў адкуль‑н., не тутэйшы, чужы. [Кравец] аддаў сваю хату нейкаму прышламу чалавеку. Чорны. Войскі прышлага племені Не змаглі, не зламалі Чалавечага крэменю, Чалавечае сталі. Лужанін. / у знач. наз. пры́шлы, ‑ага, м., пры́шлая, ‑ай, ж. Хлопцы спалохана пазіралі на прышлых, што натапырыліся чатырма вінтоўкамі. Асіпенка.
2. Які прыйдзе, наступіць; будучы. Ён супакойвае Марыну І хоча свой узняць настрой, Але за прышлую часіну Не-не, ды возьме непакой. Колас. // у знач. наз. пры́шлае, ‑ага, н. Прышласць, будучыня. Замкнуўшыся ў маленькай бакоўцы, адгароджаны ад свету, марыў .. [Багдановіч] пра прышлае краю. Клышка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Пры́шлы ’які прыйшоў адкуль-небудзь, нетутэйшы, чужы’; ’які прыйдзе, наступіць; будучы’ (Ласт., Байк. і Некр., Шат., ТСБМ; арш., шчуч., маст., зэльв., слонім., глус., добр., ЛА, 3), ’які прыйшоў, надышоў (аб часе)’ (Мал.), ст.-бел. пришлый ’будучы’. Рус. при́шлый ’нетутэйшы, чужы’, смал. ’наступны’, укр. при́шлий ’будучы’. Першапачаткова дзеепрыметнік на ‑л‑ ад дзеяслова прыйсці. Другое значэнне, магчыма, з польск. przyszły ’тс’, параўн., аднак, ст.-бел. пришлое ’будучае’ (1562 г.), якое Карскі (2–3, 42) разглядае як звыклы дзеепрыметнік прошлага часу. Гл. пры́шласць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
захо́жий прост. пры́шлы;
захо́жий челове́к пры́шлы чалаве́к.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
захаджа́лы, -ая, -ае (разм.).
Прышлы з чужых мясцін, які зайшоў мімаходам.
Захаджалыя людзі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
при́шлый пры́шлы; (нездешний) нетутэ́йшы.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прышэ́лец, -льца, мн. -льцы, -льцаў, м.
1. Прышлы, не тутэйшы чалавек.
2. часцей мн. У навуковай фантастыцы: іншапланецянін, які прыляцеў на Зямлю.
Прышэльцы з космасу.
|| ж. прышэ́ліца, -ы, мн. -ы, -ліц.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)