прычэ́пка
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
прычэ́пка |
прычэ́пкі |
| Р. |
прычэ́пкі |
прычэ́пак |
| Д. |
прычэ́пцы |
прычэ́пкам |
| В. |
прычэ́пку |
прычэ́пкі |
| Т. |
прычэ́пкай
прычэ́пкаю |
прычэ́пкамі |
| М. |
прычэ́пцы |
прычэ́пках |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
прычэ́пка, -і, ДМ -пцы, мн. -і, -пак, ж.
1. гл. прычапіць.
2. перан. Зачэпка, прычына (разм.).
Знайсці прычэпку зайсці да яго.
3. перан. Тое, што і прыдзірка (разм.).
І за шчэпку знойдзеш прычэпку (прыказка).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прычэ́пка ж.
1. (действие) прице́пка, прице́п м.;
2. перен. (необоснованный упрёк или претензия) приди́рка;
3. перен., разг. заце́пка, по́вод м.;
4. бот. (нарост на плодах) прице́пка;
◊ і за шчэ́пку зно́йдзе ~ку — посл. ни за что́ ни про что́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прычэ́пка, ‑і, ДМ ‑пцы; Р мн. ‑пак; ж.
1. Дзеянне паводле дзеясл. прычапляць — прычапіць (у 1 знач.).
2. перан. Разм. Зачэпка, прычына. Бярвенне — толькі прычэпка, галоўнае — дзяляначку новую выгаварыць. Лобан. Гарась вадзіў па хаце вачамі, хацеў знайсці яскравую прычэпку для гутаркі. Каваль.
3. перан. Разм. Несправядлівы дакор, дробязная, неістотная заўвага; прыдзірка. Брыгадзір хітра нейтралізаваў усе прычэпкі і наскокі вучня. Шамякін. Як хлопчыку даволі ўжо дысцыплінаванаму, не дужа прыкра было яму і ад прычэпак старога майстра Сеўрука. Гарэцкі. // Тое, да чаго можна прычапіцца, прыдрацца. І як ні біся, ні старайся, Хоць на кавалкі разрывайся, Прычэпку знойдзе [пан] і аблае, Яшчэ й пад носам наківае. Колас.
4. Спец. Нараст на паверхні пладоў некаторых раслін, з дапамогай якога яны чапляюцца за іншыя прадметы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Прычэ́пка ’што-небудзь прычэпленае — прывешанае, прымацаванае’; ’зачэпка, прычына’; ’несправядлівы дакор, дробязная, неістотная заўвага; прыдзірка’ (Нас., Др.-Падб., ТСБМ), пры́чапка ’прычэпка’ (Байк. і Некр.), ’тое, што прычэплена’ (Ласт.), прычо́пка ’прычэпка, прыдзірка’ (Сцяшк.), прычуо́пка ’падстава для сваркі’, прычэ́пны ’назойлівы’ (Сл. ПЗБ). Сюды ж прычэ́пніца ’чужынка’ (ТС), прычэ́пны ’сваяцкі’ (ТС). Дэрываты ад прычапіць, гл. чапля́ць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
прычэпка, прычапка, прычына
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)
прычапі́ць, -чаплю́, -чэ́піш, -чэ́піць; -чэ́плены; зак., што.
1. Зачапіўшы за што-н., прывесіць або прышпіліць (разм.) да чаго-н.
П. значок.
2. Счапіўшы, далучыць, прымацаваць.
П. касілку да трактара.
|| незак. прычэ́пліваць, -аю, -аеш, -ае і прычапля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.
|| наз. прычэ́пка, -і, ДМ -пцы, ж. (да 2 знач.) і прычэ́пліванне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пры́чапка ж., см. прычэ́пка 2
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прычэ́пнік, ‑а, м.
Спец. Тое, што і прычэпка (у 4 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
приди́рка прыдзі́рка, -кі ж., прычэ́пка, -кі ж., пры́чапка, -кі ж.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)