Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пры́ціск
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
| Н. |
пры́ціск |
| Р. |
пры́ціску |
| Д. |
пры́ціску |
| В. |
пры́ціск |
| Т. |
пры́ціскам |
| М. |
пры́ціску |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
прыці́ск
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
| Н. |
прыці́ск |
| Р. |
прыці́ску |
| Д. |
прыці́ску |
| В. |
прыці́ск |
| Т. |
прыці́скам |
| М. |
прыці́ску |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
пры́ціск, -у, м.
1. Выдзяленне слова (слоў) сілай голасу.
Сказаць з прыціскам.
2. Патоўшчаная лінія пры пісьме пяром.
Пісаць з прыціскам.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прыці́ск, -ку м.
1. прям., перен. прижи́м;
2. перен. притесне́ние ср.
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пры́ціск, ‑у, м.
1. Выдзяленне слова (слоў) сілай голасу. — Ты што ж гэта, злодзей ты, зневажаеш старэйшых? — ціха, з прыціскам і крыху нараспеў прыгаворвае Цімохаў бацька і круціць сына за вуха. Колас. — Брыдка, дзядзька Адась, — казала Волька Лысаковічаўна. — А яшчэ — калгаснік... — з прыціскам выгаварыла яна гэта апошняе слова. Калюга.
2. Патаўшчэнне штрыха, лініі пры пісьме пяром. Пісаць з прыціскам.
прыці́ск, ‑у, м.
Дзеянне паводле дзеясл. прыціскаць — прыціснуць (у 1, 3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыці́снуць, -ну, -неш, -не; -ні́; -нуты; зак., каго-што.
1. Націснуўшы, наблізіць да чаго-н.; прычыніць боль, націснуўшы чым-н., заціснуўшы дзе-н.
П. дзіця да грудзей.
П. палец дзвярамі.
2. перан. Стварыць суровыя, неспрыяльныя ўмовы, абмежаваць у чым-н., пазбавіць магчымасці адмаўляць што-н., адпірацца ад чаго-н. (разм.).
П. гультаёў. П. каго-н., каб той усё расказаў.
|| незак. прыціска́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. прыціска́нне, -я, н. і прыці́ск, -у, м. Прыцісканне павязкі да раны. Прыціск пячаткі да дакумента. Прыціск абібокаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
◎ Пустацва́н ’шавецкія абцугі’ (Скарбы). Запазычанне з рамесніцкай тэрміналогіі нямецкай мовы (з ідыш?); канец слова прыпамінае ням. Zwang ’прыцягненне, прыціск’, што адпавядае прызначэнню (“скуру нацягвалі, бо ў яго захват шырокі”, там жа).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
нажи́м ж.
1. (действие) націска́нне, -ння ср.;
2. на́ціск, -ку м., пры́ціск, -ку м.;
писа́ть с нажи́мом піса́ць з на́ціскам (пры́ціскам);
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прижи́м м.
1. (действие) разг. прыці́ск, -ку м.; неоконч. прыціска́нне, -ння ср.;
2. (притеснение) прост. уці́ск, -ку м.; (гнёт) прыгнёт, -ту м.;
3. техн. прыціска́ч, -ча́ м.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)