прыхіна́ць
дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
прыхіна́ю |
прыхіна́ем |
| 2-я ас. |
прыхіна́еш |
прыхіна́еце |
| 3-я ас. |
прыхіна́е |
прыхіна́юць |
| Прошлы час |
| м. |
прыхіна́ў |
прыхіна́лі |
| ж. |
прыхіна́ла |
| н. |
прыхіна́ла |
| Загадны лад |
| 2-я ас. |
прыхіна́й |
прыхіна́йце |
| Дзеепрыслоўе |
| цяп. час |
прыхіна́ючы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
прыхіна́ць несов.
1. (каго, што да каго, чаго) прижима́ть (кого, что к кому, чему); (што да чаго) прислоня́ть (что к чему);
2. (накрывать) прикрыва́ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прыхіна́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да прыхінуць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыхіну́ць, -ну́, -не́ш, -не; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́; -ну́ты; зак.
1. Тое, што і прыхіліць.
2. каго-што. Прыкрыць, засланіць чым-н. (разм.).
П. ложак коўдрай.
|| незак. прыхіна́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прислоня́ть несов. прыстаўля́ць, прыпіра́ць, прыхіля́ць, прыхіна́ць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прыхіна́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.
1. Незак. да прыхінуцца.
2. Зал. да прыхінаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
приклоня́ть несов. прыхіля́ць, прыхіна́ць; (пригибать) прыгіна́ць; (прислонять) прытуля́ць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прива́ливать несов.
1. прыва́льваць;
2. (прислонять, опирать) разг. прыпіра́ць, прыхіна́ць, прыхіля́ць;
3. (о судах) мор. прыва́льваць, падплыва́ць; (приставать к чему-л.) прыстава́ць;
4. (приходить, приезжать в большом количестве) прост. прыва́льваць;
5. (приезжать, приходить, прибывать куда-л.) прост. прыпіра́ць, прыпіра́цца, прысо́ўвацца;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прыхіна́цца несов.
1. (да каго, чаго) прижима́ться (к кому, чему), припада́ть (к кому, чему); (да чаго) прислоня́ться (к чему);
2. (да каго) чу́вствовать расположе́ние (привя́занность) (к кому);
3. (да чаго) разг. дру́жно бра́ться (за что);
1-3 см. прыхіну́цца 1-3;
4. страд. прижима́ться, прислоня́ться; прикрыва́ться; см. прыхіна́ць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
тулі́ць, тулю. туліш, туліць; незак., каго-што.
1. Прыхіляць, гарнуць да сябе з ласкай, пяшчотай. Нясе з яслей маці сына, Песціць яго, туліць... Колас. [Янка] гладзіў Аленіны валасы, праводзіў шурпатымі, прапахлымі лазою далонямі па яе твары, туліў да сябе, прыпадаў да вуснаў. Лупсякоў. // Беражліва трымаць, прыхінаць да сябе. Усё на скверах і ў парках адцвітала, а Марына туліла да грудзей свежыя, яркія кветкі. Грамовіч. // Шчыльна прыціскаць, прытульваць што‑н. Сіўка спачатку пырхала на яго і туліла вушы, а потым прызвычаілася ці можа таксама ўцяміла, што .. [козлік] яе «ветэрынар». Брыль. [Гняды] раз-поразу фыркае, туліць да галавы вушы і круціць хвастом. Чарнышэвіч. [Сашка] туліў да рукі мокрую ад крыві хустачку. Чорны. Вецер туліў плацце да .. ног [Веры]. Пестрак. // Хаваць што‑н. у што‑н. [Надзя] туліла ў шырокі плашчык сваю фігуру цяжарнай жанчыны, саромелася і адчувала сябе няёмка. Машара. Мы тулім у каўняры галовы, ляніва адмахваемся ад камароў і хмура маўчым, нібы толькі што пасварыліся. Шашкоў.
2. перан. Хаваць, укрываць каго‑н., служыць прытулкам для каго‑н. Лясы тулілі неспакойных людзей, на якіх падала панская няласка і паліцэйская помста. Колас. Нас тут гуляць і клён і сасна, Берагуць ад відна да відна. Астрэйка. Пушча і ночка яе [песню] гадавалі, Няньчылі казкамі ночы нямой; Дождж і расіца вясною купалі, Снежныя буры тулілі зімой. Купала.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)